Theo các nhà kinh tế, người kế nhiệm sắp tới cho vị trí Thủ tướng Anh có khả năng mang lại hỗ trợ tài chính lớn hơn và mối quan hệ ít rạn nứt hơn với Liên minh châu Âu.
Thủ tướng Anh Boris Johnson đã chính thức từ chức lãnh đạo Đảng Bảo thủ vào 7/7, nhưng cho biết ông sẽ ở lại Phố Downing cho đến khi người kế nhiệm được chọn – mặc dù nhiều người kêu gọi ông từ bỏ ngay lập tức để cho phép một “người chăm sóc” khác ít gây tranh cãi hơn tiếp quản trong thời gian tạm thời.
Chính xác khi nào một nhà lãnh đạo mới sẽ được bổ nhiệm vẫn chưa được thông báo, nhưng các báo cáo dự đoán một nhà lãnh đạo mới sẽ được xác nhận trước thời điểm hội nghị của Đảng Bảo thủ vào tháng 10. Tính đến sáng 11/7, hiện có 11 ứng cử viên tham gia “cuộc tranh cử” này, bao gồm Rishi Sunak, Penny Mordaunt và Liz Truss là ba cái tên được yêu thích nhất lần này.
Việc Thủ tướng Johnson từ chức diễn ra vào thời kỳ đặc biệt nguy hiểm đối với nền kinh tế Vương quốc Anh. Lạm phát đạt mức cao nhất mới trong 40 năm là 9,1% vào tháng 5 do chi phí thực phẩm và năng lượng tăng cao đã làm sâu sắc thêm cuộc khủng hoảng giá sinh hoạt của đất nước.
Trong khi đó, nền kinh tế đánh dấu mức giảm GDP liên tiếp kể từ khi bắt đầu đại dịch Covid-19 – và Vương quốc Anh được cho là sẽ trải qua một cuộc suy thoái trong nửa cuối năm nay.
Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách, cơ quan tài chính độc lập của Vương quốc Anh, đã dự đoán rằng thu nhập khả dụng thực tế sẽ giảm 2,2% trong năm tài chính này (2022/2023), mức giảm hàng năm lớn nhất kể từ khi hồ sở được bắt đầu, do sức chi tiêu của các hộ gia đình vẫn bị thu hẹp.
“Ngoài ra, sự không chắc chắn xung quanh thời gian và kết quả của cuộc xung đột ở Ukraine có khả năng ảnh hưởng tiêu cực đến các khoản đầu tư, cũng như hoạt động xuất khẩu thông qua các tác động thứ cấp đến triển vọng tăng trưởng của EU, đối tác thương mại quan trọng của Vương quốc Anh,” Boris Glass nói , nhà kinh tế cấp cao của Vương quốc Anh tại S&P Global Ratings nhận xét.
“Với sự siết chặt lạm phát nói trên, sự thắt chặt chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) và cuộc chiến Nga – Ukraine chưa có hồi kết, chúng tôi dự báo tăng trưởng Vương quốc Anh dừng lại ở mức 1% vào năm 2023, mức thấp nhất trong số các nước G-7.”
Hỗ trợ tài chính
Trong số các ứng cử viên mới, Cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak là người đã liên tục công bố một loạt các biện pháp nhằm nỗ lực chống lại cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt, bao gồm cả việc đánh thuế dầu khí chuyên ngành và hỗ trợ 8 triệu hộ gia đình có thu nhập thấp nhất. Tuy nhiên, các nhà kinh tế học kỳ vọng bất kỳ ứng cử viên nào nắm quyền từ tay Thủ tướng Johnson cũng sẽ đặt tiêu chuẩn cao hơn trong việc hỗ trợ tài chính cho nền kinh tế hiện nay.
Modupe Adegbembo, nhà kinh tế học G7 tại AXA Investment Management, cho biết một câu hỏi quan trọng là liệu ông Johnson có sử dụng quãng thời gian hiện nay của mình để thúc đẩy thông qua các chính sách tài khóa ngắn hạn hay không. “Tuy nhiên, khi một Thủ tướng mới được bổ nhiệm, chúng tôi thấy khả năng tăng chi tiêu tài khóa bổ sung và / hoặc cắt giảm thuế là rất khả thi,” bà Adegbembo cho biết trong một ghi chú.
Những bình luận của bà đã được các chiến lược gia tại UBS nhắc lại, những người cho biết sự thay đổi trong chính phủ mang đến khiến nhiều khả năng hỗ trợ tài chính hơn vì một thủ tướng mới sẽ “muốn chứng tỏ bản thân”.
“Bất kỳ hỗ trợ bổ sung nào cho nền kinh tế Vương quốc Anh sẽ đến vào thời điểm cơ hội: Ước tính tăng trưởng GDP cho tháng 3 là –0,1% so với tháng 2 và trong tháng 4 là –0,3% so với tháng 3”, nhóm của UBS CIO Mark Haefele cho biết trong một lưu ý. “
Đồng bảng Anh đã tăng nhẹ sau khi ông Johnson từ chức nhưng đã “trả lại mức tăng” vào cuối tuần qua khi áp lực toàn cầu tiếp tục đè nặng lên đồng bảng Anh. FTSE 100 phần lớn vẫn không bị ảnh hưởng bởi tình trạng hỗn loạn chính trị, theo dõi mức tăng trên khắp châu Âu.
“Triển vọng trước mắt có khả năng phụ thuộc vào việc liệu ông Johnson có tiếp tục duy trì trong hai tháng tới hay không – trong trường hợp đó thị trường có nguy cơ xảy ra một khoảng thời gian biến động bổ sung vào mùa hè,” bà Adegbembo của AXA IM cho biết. “Tuy nhiên, nếu ông Johnson bị thay thế bởi một ‘người chăm sóc’ khác, thì triển vọng hoạch định chính sách trong nước sẽ giảm xuống, điều này sẽ làm giảm bất kỳ sự biến động dự kiến nào.”
Vấn đề Brexit
Cùng với áp lực toàn cầu về các vấn đề chuỗi cung ứng và cuộc chiến ở Ukraine, Vương quốc Anh cũng đang đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế và thương mại từ Brexit, điều mà Invesco cho biết đã thổi bùng lên “ngọn lửa” lạm phát đối với hóa đơn lương thực và năng lượng. Các chiến lược gia của Invesco cho biết không chỉ các yếu tố cơ bản về kinh tế đang suy yếu mà nguy cơ sai lầm chính sách cũng là rất lớn. “Với những áp lực hiện tại, chúng tôi nghĩ rằng chính phủ còn gặp khó khăn hơn trong việc thống nhất một chiến lược rõ ràng trong tương lai.”
Mặc dù được bầu vào năm 2019 với lời hứa “Hoàn tất Brexit” và một thoả thuận sẵn sàng với Liên minh châu Âu, chính phủ của Thủ tướng Johnson đã tiếp tục tranh cãi với Brussels về hoạt động của giao thức Bắc Ireland, một nguyên lý chính của thỏa thuận được ký bởi hai bên.
Một số chuyên gia cho rằng một chính phủ mới có thể sẽ cố gắng sửa chữa mối quan hệ với EU bằng cách áp dụng cách tiếp cận hòa giải hơn trong thương mại, nhưng kết quả này có lẽ sẽ cần nhiều thời gian để trở thành hiện thực.
Nhà kinh tế cao cấp Kallum Pickering của Berenberg cho biết: “Đánh giá theo danh sách những người kế nhiệm tiềm năng cho ông Johnson, thì sự chấp thuận sẽ nghiêng về phía mối quan hệ ít căng thẳng hơn với EU.”
Nguyên nhân cho sự lạc quan lâu dài?
Theo thời gian, mối quan hệ ít căng thẳng hơn với EU cũng có thể là chất xúc tác cho đầu tư kinh doanh mạnh mẽ hơn, mang lại một con đường bền vững cho đồng bảng Anh hướng tới giá trị hợp lý là 1,40-1,45 so với đồng USD và 1,20-1,25 so với đồng euro, ông Pickering gợi ý.
“Nhìn xa hơn nữa, một cuộc bầu cử lãnh đạo Đảng Bảo thủ và nối tiếp là một cuộc bầu cử chớp nhoáng không phải là điều không tưởng vào cuối năm 2022 hoặc đầu năm 2023.
Tuy nhiên, ngoài những biến động chính trị tức thời, ông Boris Glass của S&P Global Ratings lập luận rằng Vương quốc Anh tiếp tục được hưởng lợi từ “các thiết lập thể chế mạnh mẽ và một chính sách tiền tệ đáng tin cậy”.
Ngân hàng Trung ương Anh đã bắt đầu tăng lãi suất trong nỗ lực kiềm chế lạm phát và S&P Global tin rằng giá tiêu dùng sẽ dần được kiểm soát vào giữa năm 2024.
“Hơn nữa, bất chấp triển vọng kinh tế vĩ mô suy yếu, tài chính công vẫn đang ổn định về tổng thể, với mức nợ ròng nói chung của chính phủ dự kiến giảm xuống vào năm 2025,” ông Glass dự đoán.
Theo Kim Nguyễn/Thương Gia
Nguồn: https://thuonggiaonline.vn/anh-quoc-cac-chien-luoc-gia-dat-cuoc-vao-nhung-thay-doi-lon-doi-voi-nen-kinh-te-47879.htm
