Mạng xã hội lớn nhất thế giới – Facebook đã ra mắt tiền điện tử Libra trên nền tảng khối chuỗi (blockchain), trở thành đối thủ tiềm năng của Bitcoin. Nếu như Bitcoin phải chật vật nhiều năm để có chỗ đứng và vẫn ẩn mình thì Libra tham vọng sẽ bước ra ánh sáng, trở thành đồng tiền ảo được sử dụng vào thanh toán trong cộng đồng người dùng của Facebook..
Chuyên gia tài chính Spencer Bogart của Quỹ Blockchain Capital cho rằng: “Libra có thể là một trong những làn gió tích cực nhất đối với Bitcoin trong suốt 10 năm lịch sử của đồng tiền số này”. Tuy nhiên, vẫn có những khác biệt cơ bản với đồng tiền số của Mark Zuckerberg và những đồng tiền số còn lại.
Libra: Thanh toán và thương mại
Libra được ra đời với mục đích làm một phương tiện trao đổi thanh toán hàng hoá, dịch vụ. Người dùng có thể chuyển tiền và giao dịch bằng Libra thông qua ứng dụng Calibra.
Trong khi đó, Bitcoin dù vẫn luôn nỗ lực trở thành nền tảng hỗ trợ thanh toán, lại được coi là công cụ đầu tư và cất trữ giá trị tài sản nhiều hơn theo một cách bí mật. Với những giá trị mà Bitcoin đã đem lại cho cộng động người nắm giữ và thay đổi nhìn nhận về tiền ảo, Michael Moro của Genesis Capital, cũng như rất nhiều người khác, vẫn coi Bitcoin là “vàng kỹ thuật số”.
Một đồng tiền được công nhận
Libra đang trên đường bước ra thị trường với sự hậu thuẫn khổng lồ từ các tên tuổi hàng đầu thế giới. Ngoài Facebook, Mastercard, Uber, Booking Holdings, Visa đã lên tiếng ủng hộ Libra. Đây là sự ủng hộ vô cùng quan trọng để khiến Libra được áp dụng đại trà.
Michael Graham, nhà phân tích của Canaccord Genuity, nhận định: “Libra có cơ hội tốt để được thừa nhận trong khi Bitcoin vẫn đang phải vật lộn để được coi là một phương tiện thanh toán”.
Giao dịch chi phí thấp mà Libra mang lại có thể giúp đồng tiền số này được dùng rộng rãi và dễ dàng hơn. Ở chiều ngược lại, Bitcoin luôn đòi hỏi chi phí giao dịch đắt đỏ và tốc độ thực hiện các giao dịch quá chậm, ngăn nó trở nên phổ biến.
“Libra được xây dựng để có thể thực hiện các giao dịch nhanh chóng và ít tốn kém. Đây là điểm khác biệt mấu chốt giữa nó với Bitcoin”, Graham nhận định.
Tính ổn định
Bản chất biến động của Bitcoin đã thu hút những người thích rủi ro vào hoạt động giao dịch tiền số này. Nguyên nhân là Bitcoin không thuộc sở hữu và quản lý của bất kỳ tổ chức nào, hoạt động trên hệ thống phi tập trung.
Trong khi đó, Libra lại được bảo đảm bằng các tiền tệ như đôla Mỹ hay Euro. “Libra là một đồng tiền ổn định, bảo đảm bằng một rổ tiền tệ và công cụ nợ (trái phiếu, cổ phiếu ưu đãi). Bitcoin thì nổi tiếng là tiền số có biến động giá cực lớn”, Tom Lee tại Fundstrat Global Advisors nhận xét.
Các nhà phân tích tại Suntrust cũng cho biết đây là lý do họ thích Libra hơn Bitcoin. “Không như các tiền ảo khác thường xuyên biến động, chúng tôi tin rằng việc Libra tập trung vào việc hình thành một đồng tiền ổn định, được hỗ trợ bởi các tài sản thực chính là điều khác biệt. Hơn thế nữa, Libra còn không neo vào một đồng tiền duy nhất, mà vào một rổ tài sản từ trái phiếu chính phủ ngắn hạn đến tiền gửi ngân hàng”.
Tuy nhiên, khi đưa Libra vào thị trường và đạt những tham vọng của người sáng tạo, Facebook sẽ phải đối mặt với hàng loạt vấn đề “hóc búa” mà những người sáng tạo các đồng tiền ảo khác chưa làm được.
Thứ nhất, việc tổ chức một hệ thống thanh toán bằng đồng Libra rất khó khăn, phức tạp thông qua hệ thống cơ sở hạ tầng công nghệ, quản lý và giám sát chặt chẽ. Các ngân hàng tuân thủ các quy định để ngăn rửa tiền, tài trợ khủng bố, trốn thuế và làm giả… chính là điều mà những người sở hữu Bitcoin e ngại.
Thứ hai, hệ thống của Libra hoặc bất cứ hệ thống tiền ảo tư nhân nào sẽ có những rủi ro cho nền kinh tế. Libra được hỗ trợ bởi trái phiếu và tài sản dự trữ tại Libra Reserve. Nếu xảy ra các cuộc tấn công trộm cắp hay sự bán tháo đồng Libra cùng một lúc sẽ dẫn tới kết quả tồi tệ không mong đợi.
Thứ ba, khi Libra trở thành một hệ thống thanh toán bên ngoài hệ thống của Chính phủ, hay như Bitcoin là kênh thanh toán phi tập trung, không chịu sự kiểm soát của bất kỳ ngân hàng trung ương nào, thì sẽ là mối nguy cơ lớn cho vấn đề an ninh và chủ quyền quốc gia. Kể từ khi Bitcoin ra đời và tiếp đó là hàng loạt các đồng tiền ảo chính danh và không chính danh xuất hiện trên thị trường, giao dịch trong nhiều hình thức mới mẻ… thì nhà chức trách của nhiều quốc gia đã không thể kiểm soát được.
Tại Mỹ, nhà chức trách đã sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế để cấm các cá nhân, tổ chức hoặc quốc gia trong việc sử dụng hệ thống tài chính Mỹ để làm tổn lại tới nền kinh tế Mỹ. Bitcoin hay bất kỳ đồng tiền ảo nào ra đời tại đây đều bị kiểm soát và trừng phạt nghiêm khắc cho những vi phạm luật pháp bất kể nằm ngoài biên giới Mỹ. Tuy nhiên, việc thực thi các lệnh trừng phạt này chủ yếu thông qua hệ thống ngân hàng và khi người dùng Libra không thể gửi USD vào ngân hàng thì họ sẽ bỏ rơi Libra.
Chưa kể còn rất nhiều vấn đề liên quan tới sự tuân thủ các quy định pháp luật của mỗi quốc gia sở tại mà Facebook có ảnh hưởng và đưa hệ thống giao dịch bằng Libra tại nước đó.
Hôm 18/6, Facebook công bố chính thức về Libra, đồng tiền số mà gã khổng lồ mạng xã hội đang phát triển. Dẫn đầu một nhóm bao gồm những doanh nghiệp hàng đầu, bao gồm Uber, Spotify, PayPal và VISA, Facebook tuyên bố sẽ tạo ra một đồng tiền số có tầm toàn cầu.
“Chúng tôi tin tưởng rằng thế giới cần một loại tiền tệ toàn cầu, có nguồn gốc kỹ thuật số, tập hợp các đặc tính tốt nhất của tiền tệ như ổn định, lạm phát thấp, được chấp nhận và có khả năng trao đổi trên toàn cầu”, Facebook nói về lý do họ tạo ra đồng tiền số mới.
CEO của Facebook Mark Zuckerberg chia sẻ: “Libra tạo ra một cơ sở hạ tầng tài chính toàn cầu để phục vụ cho hàng tỉ người trên toàn thế giới. Đồng tiền ảo của Facebook được phát triển nhằm giúp thúc đẩy việc thanh toán không dùng tiền mặt, bên cạnh đó, người sở hữu Libra sẽ không phải mất chi phí cho việc chuyển tiền. Facebook muốn những người dùng của mình có thể chuyển tiền cho nhau giống như việc nhắn tin hay gửi một tấm ảnh qua Facebook”.
Theo Huyền Đoàn/Kinh tế môi trường
