Chuyên gia thuế khẳng định rằng, với thủ đoạn để ngoài sổ sách doanh thu hàng ngàn tỷ đồng thông qua hệ sinh thái công ty, hộ, cá nhân kinh doanh của “doanh nhân” Hoàng Hường, đây là hành vi trốn thuế có chủ đích ngay từ đầu.
- >> Hoàng Hường: ‘Nữ hoàng’ livestream và loạt bê bối trước khi bị bắt
- >> Facebooker Hoàng Hường bị bắt
- >> Khởi tố, bắt tạm giam Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên
Trốn thuế bằng việc lập nhiều hộ, cá nhân kinh doanh
Mới đây, ngày 3/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án, khởi tố 6 bị can về tội Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, trong đó có đối tượng Hoàng Thị Hường.
Theo nhà chức trách, Hoàng Hường có 18 công ty, 25 hộ kinh doanh và 44 cá nhân đứng tên kinh doanh nằm trong hệ sinh thái do nữ dược sĩ lập ra để kinh doanh bán các sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe cùng một số sản phẩm khác.
Kết quả điều tra ban đầu xác định, để thực hiện hành vi trốn thuế, Hường đã chỉ đạo nhân viên áp doanh thu vào các hộ kinh doanh và các cá nhân đăng ký kinh doanh.
Từ tháng 1/2021 đến tháng 6/2025, Hoàng Hường đã để ngoài sổ sách kế toán doanh thu gần 1.800 tỷ đồng, kê sai quy định thuế giá trị gia tăng doanh thu gần 2.100 tỷ đồng.
“Năng lực của tôi chủ yếu là tập trung bán hàng, KOL, cũng như là tập trung quảng bá sản phẩm. Còn vận hành thì tôi giao cho một ekip khác và các bạn ấy hoàn toàn là vận hành ở đằng sau”, bị can Hoàng Hường khai với Cơ quan điều tra hé lộ thủ đoạn trốn thuế.
Trao đổi với VietnamFinance về vấn đề trốn thuế của Hoàng Hường, ông Lê Văn Tuấn – Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas cho biết, theo quy định hiện tại, nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp và hộ kinh doanh lĩnh vực thương mại được thực hiện như sau.
Với doanh nghiệp, mức đóng 20% thuế Thu nhập doanh nghiệp trên lợi nhuận và 10% thuế Giá trị gia tăng trên giá bán chưa thuế. Đối với Hộ kinh doanh, đóng 0,5% thuế Thu nhập cá nhân và 1% thuế Giá trị gia tăng trên tổng doanh thu.
Ông Tuấn đánh giá, ngành nghề kinh doanh bán các sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe có biên lợi nhuận cao. Vì vậy, nếu phải thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp, họ sẽ phải đóng thuế cao hơn so với nghĩa vụ thuế của hộ kinh doanh.
“Do đó, dẫn đến một nhu cầu của chủ doanh nghiệp là muốn thành lập các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh để giảm nghĩa vụ thuế, bởi mức thuế chỉ là 1.5% doanh thu. Từ đây, một lượng lớn doanh thu được đẩy sang ghi nhận ở Hộ kinh doanh, thay vì ghi nhận tại doanh nghiệp”, ông Tuấn nói bản chất Hoàng Hường trốn thuế.
Ngoài ra, ông Tuấn nói, chưa kể giai đoạn trước đây, hộ kinh doanh đã khai báo doanh thu khoán thấp hơn doanh thu thực tế rất nhiều lần. Điều này dẫn đến việc thực hiện thiếu nghĩa vụ thuế ngay chính hộ kinh doanh.
Nhưng điều này chưa phải là vấn đề.
Đại diện Keytas nhấn mạnh, bản chất thực sự là chi phí được ghi nhận toàn bộ ở công ty, nhưng doanh thu chỉ được ghi nhận phần nhỏ còn lại (phần lớn doanh thu được ghi nhận ở hộ kinh doanh). Dẫn đến công ty thường lãi ít hoặc lỗ. Hệ quả là một khoản thuế lớn chưa được thực hiện ở các doanh nghiệp, gồm thuế Giá trị gia tăng 5-10%, thuế Thu nhập doanh nghiệp 20% và thuế Thu nhập cá nhân (nếu có).
Hành vi trốn thuế có chủ đích ngaytừ đầu
Phân tích kỹ về hành vi trốn thuế này, ông Lê Văn Tuấn dẫn ví dụ, nếu giá vốn sản phẩm của doanh nghiệp là 30 đồng, giá bán trên thị trường là 100 đồng, bình thường doanh nghiệp cần bán cho các đối tượng khác quanh giá 100 đồng hoặc có thể thấp hơn chút (bao gồm cả hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong cùng hệ sinh thái của chủ doanh nghiệp). Đó là nguyên tắc giá giao dịch hàng hoá trên thị trường.
Tuy nhiên, khi doanh nghiệp thành lập hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh với mục đích trốn thuế, doanh nghiệp sẽ bán và xuất hóa đơn cho các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh này với mức giá cao hơn 30 đồng này một chút, ví dụ bán và xuất hóa đơn 40 đồng chẳng hạn (mức giá thấp hơn rất nhiều so với giá thị trường).
Điều này dẫn đến hành vi bán hàng của doanh nghiệp không tạo ra lợi nhuận tại doanh nghiệp, mà đẩy lợi nhuận sang cho hộ kinh doanh. Và kết quả doanh nghiệp không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế.
“Vấn đề này được xác định là mua, bán hàng hóa không theo giá trị giao dịch thông thường trên thị trường và sẽ bị ấn định thuế khi phát hiện ra để truy thu nghĩa vụ thuế thiếu theo quy định tại Luật quản lý thuế số 38. Hành vi nghiêm trọng có thể bị khởi tố để răn đe”, ông Tuấn lưu ý.
Ông Lê Văn Tuấn khuyến nghị rằng, việc thành lập nhiều công ty và hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh với chủ đích để thực hiện một nghĩa vụ thuế thấp hơn, nhưng đồng thời, điều này cũng thể hiện sự “ngây thơ” của chính chủ doanh nghiệp và chủ hộ kinh doanh, khi họ nghĩ rằng, hành vi của họ không ai biết, nhưng thực tế thì rất dễ phát hiện ra.
Cơ quan thuế có đầy đủ công cụ và dữ liệu trên hệ thống của cơ quan thuế để phát hiện ra các dấu hiệu bất thường của người nộp thuế.
Dấu hiệu nhận biết DNvà hộ kinh doanh trốn thuế
Thứ nhất, hệ số rủi ro bất thường tại các doanh nghiệp này khi so với bình quân ngành.
Cơ quan thuế có các bộ chỉ tiêu phân loại rủi ro để đánh giá tình trạng thực hiện nghĩa vụ thuế tại các doanh nghiệp. Do đó, với một ngành nghề đặc thù, có biên lợi nhuận tốt như ngành thực phẩm chức năng, thì việc ghi nhận doanh thu thấp hơn thực tế sẽ dẫn đến việc tỷ suất lợi nhuận gộp (giá vốn/doanh thu) thấp hơn các doanh nghiệp khác. Ngoài ra, việc doanh nghiệp lỗ hoặc lãi ít cũng tạo ra sự bất thường (khi tính tỷ suất lợi nhuận/doanh thu) so với bình quân ngành trong lĩnh vực này.
Những hệ số bất thường này sẽ được hiển thị và phân loại một cách rõ ràng trên hệ thống của cơ quan thuế. Cán bộ thuế dễ dàng phát hiện ra các nghi vấn trốn thuế.
Thứ hai, dòng tiền vào tài khoản cá nhân chủ hộ kinh doanh lớn bất thường so mức doanh thu khoán của hộ kinh doanh. Dòng tiền tài khoản cá nhân là một dữ liệu minh bạch và dễ dàng thu thập từ ngân hàng. Khi có dấu hiệu trốn thuế, cơ quan thuế có quyền yêu cầu ngân hàng hoặc chủ hộ kinh doanh sao kê tài khoản ngân hàng để xác minh và đối chiếu dòng tiền. Từ đó dễ dàng phát hiện ra các dòng tiền chưa thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ.
Cơ quan thuế có đủ dữ liệu để giám sát
Ông Lê Văn Tuấn đánh giá, quy định hiện hành cho phép người nộp thuế lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp với nhu cầu thực tế của người nộp thuế. Đương nhiên, mỗi mô hình kinh doanh sẽ có cách thức thực hiện nghĩa vụ thuế khác nhau.
Một, lựa chọn mô hình doanh nghiệp, thì tất cả doanh thu, chi phí đều được ghi nhận tại doanh nghiệp để thực hiện nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp.
Hai, chọn mô hình hộ kinh doanh, thì tất cả doanh thu ghi nhận tại hộ kinh doanh để đóng thuế của hộ kinh doanh theo doanh thu thực tế.
Việc sử dụng đồng thời cả mô hình doanh nghiệp và hộ kinh doanh tạo ra rủi ro cho chính chủ doanh nghiệp và chủ hộ kinh doanh, bởi nhiều vấn đề về giao dịch liên kết cũng như gây sự chú ý với cơ quan thuế. Cơ quan thuế có thể nghi ngờ đó là một dấu hiệu của việc trốn thuế.
Vị chuyên gia thuế nêu quan điểm, cơ quan thuế có đầy đủ công cụ và dữ liệu để phân loại người nộp thuế thành từng nhóm: có rủi ro cao về thuế hay tuân thủ tốt chính sách thuế.
Các hành vi trốn thuế rất dễ để lại các dấu hiệu nhận biết. Đặc biệt trong thời đại công nghệ số, các hành vi này dễ dàng được phát hiện hơn bao giờ hết. Do đó, trung thực và minh bạch hoạt động kinh doanh là con đường tốt nhất của người nộp thuế.
Theo Xuân Thạch/Vietnam Finance
Nguồn: https://vietnamfinance.vn/hoang-huong-de-ngoai-so-sach-nghin-ty-chieu-tron-thue-tinh-vi-co-chu-dich-tu-dau-d133572.html
