Đây là lo ngại của Hiệp hội bất động sản TPHCM (HoREA) khi tình trạng xây dựng chung cư mini tại không ít quận nội thành ở TPHCM nở rộ trong một thập kỷ năm qua.
HoREA vừa gửi văn bản đến Thủ tướng Chính phủ về việc Cần kiểm soát tình trạng khoét lõm xây dựng “chung cư mini” làm phá vỡ quy hoạch, gia tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị và không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.
Theo văn bản này, HoREA nhận thấy trong hơn 10 năm qua, nhất là từ năm 2010 đến nay có những công trình nhà chung cư mini xây dựng trái phép, sai phép không đủ điều kiện để được cấp “sổ đỏ” cho người mua, làm phát sinh tranh chấp ảnh hưởng đến an ninh trật tự xã hội.
Tình trạng nở rộ chung cư mi ni từ việc xây dựng nhà ở riêng lẻ ở một số đô thị, trong đó có TPHCM được Bộ Xây dựng cũng như HoREA đánh giá có nguyên nhân từ những bất cập của các quy định pháp luật.
Cụ thể, Nghị định 71/2010/NĐ-CP ngày 23/06/2010 thay thế Nghị định 90/2006/NĐ-CP, có những “nút mở” trong việc phát triển nhà ở riêng lẻ thành chung cư mini như: “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân xây dựng nhà ở tại đô thị từ hai tầng trở lên mà tại mỗi tầng có từ hai căn hộ trở lên và mỗi căn hộ được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín (có phòng ở riêng, khu bếp riêng, nhà vệ sinh, nhà tắm riêng) thì diện tích sàn xây dựng mỗi căn hộ tối thiểu là 30 m2 và phải đáp ứng các quy định về nhà chung cư theo quy định tại Điều 70 của Luật Nhà ở.
Đối với nhà ở có đủ điều kiện mà hộ gia đình, cá nhân có yêu cầu thì được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với từng căn hộ trong nhà ở đó; hộ gia đình, cá nhân chỉ được bán, cho thuê các căn hộ này sau khi đã có giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với các căn hộ đó. Khi bán căn hộ thì hộ gia đình, cá nhân phải làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho người mua theo hình thức đất sử dụng chung.Quảng cáo
Ngoài ra, Luật Nhà ở 2014 cũng cho phép hộ gia đình, cá nhân tại khu vực đô thị trong được phép xây dựng nhà ở có từ hai tầng trở lên mà tại mỗi tầng được thiết kế, xây dựng từ hai căn hộ trở lên theo kiểu khép kín, có đủ tiêu chuẩn diện tích sàn xây dựng tối thiểu mỗi căn hộ theo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng và có phần diện tích thuộc sở hữu riêng, phần diện tích thuộc sở chung của nhà chung cư theo quy định của Luật này thì được Nhà nước công nhận quyền sở hữu đối với từng căn hộ trong nhà ở đó.
Hay Nghị định 99/2015/NĐ-CP tiếp tục quy định: “Đối với nhà ở riêng lẻ được xây dựng có từ hai tầng trở lên và tại mỗi tầng được thiết kế, xây dựng có từ hai căn hộ trở lên theo kiểu khép kín (có phòng ở riêng, khu bếp riêng, nhà vệ sinh, nhà tắm riêng), có diện tích sàn tối thiểu mỗi căn hộ từ 30 m2 trở lên và nhà ở này đáp ứng các điều kiện về nhà chung cư quy định tại Khoản 2 Điều 46 của Luật Nhà ở thì được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận đối với từng căn hộ trong nhà ở đó; trường hợp chủ sở hữu bán, cho thuê mua, tặng cho, để thừa kế căn hộ trong nhà ở này cho tổ chức, hộ gia đình, cá nhân khác thuộc diện được sở hữu nhà ở tại Việt Nam thì quyền sử dụng đất ở gắn với nhà ở này thuộc sử dụng chung của các đối tượng đã mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế căn hộ.
HoREA cho rằng, khi Nghị định và luật có những “nút mở” cộng thêm những hạn chế, bất cập trong công tác thực thi pháp luật đã dẫn đến tình trạng nở rộ việc xây dựng chung cư mini, phá vỡ quy hoạch.
Để kiểm soát tình trạng phát triển tự phát chung cư mini làm phá vỡ quy hoạch, gia tăng áp lực lên hệ thống hạ tầng đô thị và không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA gửi kiến nghị lên Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 46 Luật Nhà ở 2014, theo hướng sử dụng công cụ quy hoạch để hạn chế phát triển loại nhà ở đơn lẻ có nhiều phòng kiểu “chung cư mini”, “chung cư hộp diêm” tại khu vực nội thành.
Loại căn hộ mini này chỉ nên sử dụng để cho thuê. Bên cạnh đó, pháp luật nên quy định các trường hợp xây dựng nhà riêng lẻ theo kiểu nhà “chung cư mini” nhằm mục đích kinh doanh, thì phải lập dự án đầu tư.
Trường hợp hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu xây dựng, cải tạo nhà ở riêng lẻ không nhằm mục đích kinh doanh thì không phải lập Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng hoặc Báo cáo kinh tế – kỹ thuật đầu tư xây dựng. Còn nếu hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu xây dựng, cải tạo nhà ở nhằm mục đích kinh doanh (để bán, cho thuê…), thì phải lập dự án đầu tư xây dựng và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận.
Theo Ngọc Bích/Thương Gia
