Cuộc đối đầu giữa Iran và Israel đang đứng trước ngưỡng chuyển hóa thành chiến tranh toàn diện. Giới quan sát đặt câu hỏi: Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Leo thang giới hạn: “Chiến tranh lạnh kiểu mới” tại Trung Đông
Đây là kịch bản hiện tại và cũng là khả năng cao nhất trong ngắn hạn. Iran tiếp tục sử dụng UAV, tên lửa tầm xa, các lực lượng ủy nhiệm như Hezbollah, Houthi để gây áp lực. Israel đáp trả bằng các đòn không kích có kiểm soát, chủ yếu vào cơ sở quân sự và hạ tầng của đối phương.
Cuộc chơi giằng co này cho phép hai bên giữ thế đối đầu mà không đẩy nhau tới chiến tranh tổng lực – điều có thể khiến cả khu vực Trung Đông rơi vào hỗn loạn. Mỹ vẫn đóng vai trò hỗ trợ kỹ thuật cho Israel, song tránh trực tiếp can dự, nhất là trong bối cảnh nội bộ nước Mỹ đang bước vào cuộc bầu cử gay gắt.
Tuy nhiên, xung đột giới hạn không có nghĩa là không có thương vong. Bản đồ an ninh Trung Đông đang biến động từng ngày, và bất kỳ sai lầm nào cũng có thể làm vỡ trận.
Chiến tranh toàn diện: Israel đánh phủ đầu, Iran phong tỏa eo biển Hormuz
Kịch bản xấu nhất – nhưng không thể loại trừ. Nếu Israel nhận định Iran sắp đạt ngưỡng chế tạo vũ khí hạt nhân, Tel Aviv có thể tung đòn không kích quy mô lớn vào các cơ sở như Natanz, Fordow hoặc Esfahan.
Iran không giấu giếm phản ứng: phong tỏa eo biển Hormuz – tuyến vận chuyển gần 20% dầu thế giới – và tấn công trực diện các căn cứ Mỹ, Israel ở khu vực. Khi đó, Mỹ buộc phải nhập cuộc để bảo vệ lợi ích chiến lược và đồng minh, dù không muốn.
Giá dầu thế giới có thể vượt 100 USD/thùng, chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu đứt gãy. Một cuộc chiến vùng vịnh lần thứ ba – trong bối cảnh Nga–Ukraine chưa kết thúc – sẽ khiến trật tự toàn cầu rung chuyển.
Hòa đàm trung gian: Nga, Trung Quốc, hoặc một bên thứ ba đứng ra can thiệp
Với ảnh hưởng ngày càng tăng tại Trung Đông, cả Nga và Trung Quốc đều muốn đóng vai trò trung gian. Moscow cần duy trì Iran như một mắt xích chiến lược, còn Bắc Kinh lo ngại chuỗi cung ứng dầu bị gián đoạn. Hai nước đang thúc đẩy các kênh đàm phán gián tiếp, song chưa bên nào đủ sức ép buộc Iran và Israel ngồi vào bàn thương lượng.
Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Thụy Sĩ cũng được nhắc tới như các bên trung lập có thể làm trung gian. Tuy nhiên, thành công phụ thuộc lớn vào mức độ thiệt hại thực tế và áp lực từ cộng đồng quốc tế – điều hiện vẫn còn khá yếu.
Biến cố bất ngờ: Một bên rơi vào khủng hoảng nội bộ
Kịch bản ít ai dám nói thẳng, nhưng luôn hiện diện như một xác suất đáng gờm. Iran đang đối mặt với áp lực kinh tế khổng lồ: lạm phát, thất nghiệp, mất giá đồng rial và biểu tình lẻ tẻ. Một cuộc chiến kéo dài có thể khiến chế độ Tehran rạn nứt từ bên trong.
Ở chiều ngược lại, chính phủ Israel cũng không miễn nhiễm. Những chia rẽ nội bộ xoay quanh chính sách an ninh và đối phó với Hamas, Hezbollah, Iran đang khiến uy tín nội các Netanyahu lung lay.
Sức ép chính trị có thể khiến Tel Aviv phải xuống thang hoặc thay đổi chiến lược đột ngột.
Dù theo kịch bản nào, cuộc khủng hoảng Iran–Israel cũng không còn là xung đột khu vực thuần túy. Đây là trận tuyến tiếp theo trong chuỗi va chạm toàn cầu – nơi các cường quốc như Mỹ, Nga, Trung Quốc đang âm thầm so găng.
Theo Thuỳ Linh/Tạp chí Việt-Mỹ
Nguồn: https://vietmy.net.vn/cau-chuyen-dai-su/kich-ban-nao-cho-cuoc-xung-dot-giua-iran-va-israel-thoi-gian-toi-501537.html
