Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cảnh báo, nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong chính cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta.
Ngày 9/1, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) được khởi công xây dựng tại khu công nghệ cao Hoà Lạc, Hà Nội. Cùng lúc, Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam 2021 (Vietnam International Innovation Expo 2021 – VIIE 2021) được khai trương.
Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, trong 20 năm trở lại đây, thực tế đã chứng minh đổi mới sáng tạo có vai trò động lực quan trọng đối với tăng năng suất, hiệu quả, tăng trưởng và năng lực cạnh tranh quốc gia trong dài hạn.
Vì lẽ này, đổi mới sáng tạo đã trở thành “chìa khóa thành công” và một trong những “lợi khí” quan trọng nhất trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của hầu hết các quốc gia và vùng lãnh thổ.
Dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc Đảng lần thứ XIII đặt ra mục tiêu phát triển của Việt Nam là: “Đến năm 2030, trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao”.
Thủ tướng chia sẻ, đây là khát vọng, là điểm tầm nhìn chung cho cả dân tộc vươn lên. Và trên con đường tới đích, vẫn còn rất nhiều chông gai, thách thức, tiềm ẩn những nguy cơ của “bẫy thu nhập trung bình’’và tụt hậu.
“Ta tiến, nhưng thế giới chắc chắn không chờ chúng ta. Và vì thế phải đổi mới sáng tạo, phải có khát vọng về một Việt Nam hùng cường thành hiện thực mạnh mẽ hơn”, Thủ tướng nói.
Theo Thủ tướng, để thực hiện mục tiêu, khát vọng trên, chúng ta phải dựa vào tri thức, khoa học công nghệ và đặc biệt là đổi mới sáng tạo. Đây là yếu tố nội sinh quan trọng của tăng trưởng. Chính công nghệ mới cùng với nguồn nhân lực phù hợp (có khả năng sử dụng, kiểm soát và sáng tạo công nghệ mới) là yếu tố quyết định cho tăng trưởng trong dài hạn, là chìa khóa để Việt Nam đột phá trong phát triền, thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.
Thực tiễn đã cho thấy nhiều nước giàu tài nguyên, nhưng không thể tăng trưởng nhanh và bền vững, ngược lại có nước có rất ít tài nguyên nhưng vẫn đạt được tăng trưởng kinh tế cao. Yếu tố quan trọng tạo nên sự khác biệt đó chính là con người và công nghệ.
Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam những năm gần đây được cải thiện liên tục, tăng 10 bậc từ năm 2015, đứng thứ 42/131 quốc gia, vùng lãnh thổ, đứng đầu nhóm 29 quốc gia, nền kinh tế cùng mức thu nhập. Đây là nền tảng quan trong, là bệ phóng cho sắp tới – Thủ tướng nhấn mạnh.
Tuy nhiên, tỷ lệ chi cho khoa học công nghệ của Việt Nam, cả khu vực nhà nước và tư nhân chỉ khoảng 0,44% GDP, mức rất thấp nhiều so với mức bình quân của thế giới là 2,23% GDP.
Việt Nam đang tụt hậu về mức độ sẵn sàng công nghệ, về đổi mới sáng tạo và về năng suất lao động so với một số nước ở châu Á như: Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia và Singapore.
Theo Thủ tướng, nguyên do là chúng ta chưa thực sự có những chính sách tốt, cơ chế tốt, hoặc những bài toán hay, đúng tầm để kích thích sáng tạo và sự cống hiến của đông đảo các nhà khoa học và chuyên gia. Hành lang pháp lý và cơ chế chính sách còn thiếu thiếu đồng bộ, chưa thực sự tạo động lực cho phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ.
Các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay, có rất ít đơn vị quan tâm đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), đổi mới sáng tạo, chuyển giao, ứng dụng công nghệ tiên tiến, ý tưởng mới vào sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, năng lực nghiên cứu khoa học ứng dụng – khoa học phục vụ cuộc sống, công nghệ và đổi mới sáng tạo của chúng ta còn hạn chế và hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia còn non trẻ, manh mún.
Thủ tướng cảnh báo, nếu không mạnh dạn đầu tư cho khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chúng ta sẽ bị mắc kẹt trong chính cái hố năng suất thấp, giá trị gia tăng thấp, và bẫy thu nhập trung bình của chính chúng ta.
Do vậy, Thủ tướng hoan nghênh và đánh giá cao sự quyết tâm, nỗ lực của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức Triển lãm quốc tế Đổi mới sáng tạo Việt Nam.
“Tôi mong muốn Triển lãm sẽ là sự kiện quốc tế tiêu biểu hằng năm về đổi mới sáng tạo Việt Nam, góp phần thúc đẩy kết nối sâu rộng các chủ thể của hệ sinh thái và mở rộng các liên kết, hợp tác với các đối tác quốc tế”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng hoan nghênh đề xuất của một số bộ, ngành về việc báo cáo Thủ tướng lấy ngày 10/1 hàng năm là Ngày Đổi mới sáng tạo quốc gia.
“Cũng trong khuôn khổ này, hôm nay chúng ta khởi công dự án cơ sở Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, với biểu tượng đại bàng cất cánh bay lên. Nơi đây sẽ tạo ra những điều kiện lý tưởng về môi trường thể chế pháp luật, thử nghiệm chính sách mới, điều kiện hạ tầng, môi trường làm việc đặc biệt thuận lợi để thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Việt Nam phát triển và vươn mình ra thế giới”, Thủ tướng nói.
“Tôi mong rằng trong thời gian tới các bộ, ngành thành phố Hà Nội và các đối tác quốc tế tiếp tục phối hợp hỗ trợ để phát triển Trung tâm đổi mới công nghệ quốc gia đi vào hoạt động và vận hành hiệu quả trở thành mô hình tiên phong trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Việt Nam”, Thủ tướng kêu gọi.
Theo Lê Nguyễn/Vietnam Finance
Nguồn: https://m.vietnamfinance.vn/neu-khong-dau-tu-cho-khoa-hoc-cong-nghe-chung-ta-se-mac-ket-trong-bay-thu-nhap-trung-binh-20180504224248146.htm
