Phạm vi giữ nguyên nhóm nợ đối với các khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19 được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề xuất nới thêm 3 tháng. Với đề xuất mới, các ngân hàng sẽ sớm có cơ chế để tái phân loại nợ, nhờ đó giúp giảm bớt áp lực hạch toán nợ xấu cũng như trích lập dự phòng, lợi nhuận ngân hàng theo đó cũng chịu ít áp lực hơn.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 01/2020/TT-NHNN quy định về việc tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Một trong những điểm đáng chú ý nhất trong nội dung sửa đổi lần này là việc NHNN dự kiến cho phép các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (gọi tắt là “TCTD”) được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ đủ tiêu chuẩn đối với nợ được giải ngân từ ngày 23/1/2020 đến trước ngày 25/4/2020.
Trước đó, theo Thông tư 01, cơ quan này chỉ cho phép các TCTD được giữ nguyên nhóm nợ đối các khoản giải ngân trước ngày 23/1/2020.
Phía NHNN cho biết, dịch Covid 19 diễn biến rất nhanh, phức tạp, mức độ ảnh hưởng sâu rộng đến hầu hết các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế trong nước, gây ra khủng hoảng kinh tế xã hội nghiêm trọng trên toàn cầu.
Theo phản ánh của nhiều TCTD và một số doanh nghiệp thì đối với phần lớn các khoản giải ngân sau ngày 23/1/2020 (đặc biệt là các khoản cho vay ngắn hạn), khách hàng vẫn không có khả năng trả nợ theo kỳ hạn, thời hạn tại hợp đồng, thỏa thuận cho vay.
Do đó, NHNN đề xuất sửa đổi, bổ sung Thông tư 01 theo hướng cho phép TCTD được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ đủ tiêu chuẩn đối với các khoản giải ngân từ ngày 23/1/2020 đến ngày 24/4/2020.
NHNN đánh giá rằng thời điểm 24/4/2020 là phù hợp bởi đây là thời điểm Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 19/CT-TTg về việc tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid 19 trong tình hình mới. Đồng thời, đến thời điểm này thì các TCTD đã nắm bắt được đầy đủ tình hình dịch bệnh trong nước và quốc tế và cũng đã xây dựng các kịch bản ứng phó dịch.
“Đối với các khoản giải ngân sau ngày 24/4/2020, TCTD đã có thể đánh giá được đầy đủ mức độ ảnh hưởng của dịch Covid 19 thì cần căn cứ vào đặc điểm của khách hàng để thống nhất với khách hàng lịch trả nợ phù hợp mà không được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại Thông tư 01”, phía NHNN nhấn mạnh.
Như vậy, phạm vi giữ nguyên nhóm nợ đối với các khách hàng bị ảnh hưởng bởi Covid-19 được đề xuất nới thêm 3 tháng.
Theo báo cáo tài chính quý I/2020, quy mô cũng như tỷ lệ nợ xấu đã gia tăng khá đáng kể ở nhiều ngân hàng. Một trong những nguyên nhân được một số lãnh đạo ngân hàng lý giải là do nhiều khách hàng mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19 nhưng không được giữ nguyên nhóm nợ theo Thông tư 01.
Điều này cũng kéo theo việc gia tăng chi phí trích lập dự phòng rủi ro khi nhóm nợ bị “nhảy”.
Với đề xuất mới, các ngân hàng sẽ sớm có cơ chế để tái phân loại nợ, nhờ đó giúp giảm bớt áp lực hạch toán nợ xấu cũng như trích lập dự phòng, lợi nhuận ngân hàng theo đó cũng chịu ít áp lực hơn.
Cụ thể, theo dự thảo thông tư lần này, số dư nợ phát sinh từ ngày 23/1/2020 đến trước ngày 25/4/2020, bao gồm cả phần dư nợ đã cơ cấu lại thời hạn nợ, miễn, giảm lãi và điều chỉnh nhóm nợ trong khoảng thời gian từ ngày 23/1/2020 đến hết ngày thứ 15 sau khi thông tư sửa đổi chính thức được ban hành, sẽ được hưởng cơ chế giữ nguyên nhóm nợ đủ tiêu chuẩn (nợ nhóm 1).
Trong khi đó, đối với số dư nợ phát sinh trước ngày 23/2/2020, bao gồm cả phần dư nợ đã cơ cấu lại thời hạn nợ, miễn, giảm lãi và điều chỉnh nhóm nợ trong khoảng thời gian từ ngày 23/1/2020 đến ngày 29/3/2020 sẽ được giữ nguyên nhóm nợ đã phân loại tại thời điểm gần nhất trước ngày 23/1/2020.
Bên cạnh đó, trong thông tư mới, NHNN cũng dự tính cho phép TCTD không tính số lần cơ cấu lại thời hạn trả nợ theo quy định tại Thông tư 01 khi thực hiện phân loại nợ đối với nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ quy định tại Thông tư 01 nhưng khách hàng không trả được nợ theo thời hạn cơ cấu lại.
Lý do là theo Thông tư 01, việc phân loại đối với số dư nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại Thông tư 01 nhưng khách hàng không trả nợ đúng hạn theo thời hạn cơ cấu lại thực hiện theo quy định tại Thông tư số 02/2013/TT-NHNN, Quyết định số 493/2005/QĐ-NHNN, Thông tư số 15/2010/TT-NHNN.
Theo đó, các khoản nợ trên được phân loại vào nhóm 4 hoặc nhóm 5 (nợ xấu) dẫn đến tỷ lệ nợ xấu của hệ thống TCTD có thể tăng cao, đột biến trong một vài năm tới, chi phí dự phòng tăng, ảnh hưởng đến chênh lệch thu chi của các TCTD.
“Vì vậy, để giảm áp lực nợ xấu, trích lập dự phòng cho các TCTD, NHNN dự kiến bổ sung nguyên tắc phân loại nợ nêu trên đối với nợ được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại Thông tư 01 nhưng khách hàng không trả nợ đúng hạn theo thời hạn cơ cấu lại”, phía NHNN cho hay.
Một nội dung khác cũng rất quan trọng trong dự thảo thông tư mới là quy định khoảng thời gian phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi của khoản cho vay, cho thuê tài chính được cơ cấu lại thời hạn trả nợ là từ ngày 23/1/2020 đến ngày 31/12/2020.
NHNN cho biết đến nay, Việt Nam đã và đang kiểm soát được dịch Covid 19, vì vậy, thời điểm mà Thủ tướng Chính phủ công bố hết dịch có thể sẽ đến sớm. Tuy nhiên, tác động của dịch Covid-19 đến nước ta là rất lớn, không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn ảnh hưởng mạnh đến tâm lý và đời sống nhân dân, đồng thời, diễn biến dịch trên thế giới còn rất phức tạp, khó lường, tác động đến tình hình sản xuất, kinh doanh của Việt Nam nói chung, doanh nghiệp và người dân nói riêng.
“Do nền kinh tế Việt Nam hội nhập sâu rộng, độ mở lớn, tính tự chủ và khả năng chống chịu còn hạn chế nên ngay cả trong trường hợp Việt Nam công bố hết dịch mà tình hình dịch bệnh trên thế giới còn phức tạp cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phục hồi kinh tế của Việt Nam và các doanh nghiệp vẫn tiếp tục chịu ảnh hưởng tiêu cực của dịch Covid 19 (do các hoạt động du lịch, hàng không, xuất nhập khẩu tiếp tục chịu ảnh hưởng tiêu cực)”, phía NHNN nhận định.
Do đó, NHNN dự kiến sửa đổi, bổ sung quy định tại Thông tư 01 theo hướng cho phép các TCTD được cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ đối với các khoản cho vay, cho thuê tài chính phát sinh nghĩa vụ trả nợ trong khoảng thời gian từ ngày 23/1/2020 đến ngày 31/12/2020.
“Mốc thời gian 31/12/2020 được xác định theo đánh giá thận trọng của NHNN, căn cứ trên kịch bản 2 về tăng trưởng kinh tế năm 2020 của Việt Nam (trong điều kiện Việt Nam đã cơ bản khống chế và kiểm soát dịch từ nửa cuối tháng 4/2020 và các quốc gia là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng với Việt Nam cũng khống chế được dịch trong Quý IV/2020)”, phía NHNN cho biết thêm.
Theo Minh Tâm/Vietnam Finance
