Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) của Việt Nam vẫn rất tiềm năng, cần tạo điều kiện phát triển. Sai phạm của một số cá nhân, tổ chức về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vừa qua là bài học quan trọng nhưng không đại diện cho toàn thị trường.
Trao đổi với báo chí về định hướng phát triển trái phiếu doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thị trường TPDN của Việt Nam hình thành từ khá lâu, nhưng mới thực sự được thị trường quan tâm và phát triển trong vòng 5 năm trở lại đây, nhất là 2-3 năm qua. Đây là kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả cho doanh nghiệp, góp phần cân đối cơ cấu thị trường vốn, giảm sự phụ thuộc vốn trung, dài hạn quá lớn vào kênh tín dụng ngân hàng. Tuy vậy, quy mô thị trường TPDN của Việt Nam hiện vẫn còn ở mức khá khiêm tốn, chưa đạt mục tiêu đề ra.
Bộ trưởng dẫn chứng: dư nợ toàn thị trường TPDN hiện chỉ khoảng 15% GDP, trong đó riêng TPDN riêng lẻ là 1,204 triệu tỉ đồng, tương đương 12,8% GDP.
Trong khi đó, theo Chiến lược phát triển tài chính đến năm 2030, Chính phủ đã đặt mục tiêu đến năm 2025, dư nợ thị trường TPDN tối thiểu đạt 20% GDP và đến năm 2030 tối thiểu đạt 25% GDP. Kết quả này vẫn còn cách khá xa so với mục tiêu đề ra. Riêng trong khu vực, thị trường TPDN của Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều một số nước như: Malaysia (56% GDP), Singapore (38% GDP), Thailand (25% GDP),…
Mặc dù thị trường TPDN đã có sự phát triển khá tích cực trong vài năm gần đây, có khung khổ pháp lý khuyến khích thị trường TPDN phát triển, huy động vốn hiệu quả, nhưng theo Bộ trưởng, sự tăng trưởng nhanh, lại trong bối cảnh dịch COVID-19 xảy ra nên tốc độ phát triển về quy mô chưa tương xứng với chất lượng của thị trường TPDN riêng lẻ.
“Thị trường này đã và đang bộc lộ một số rủi ro cần được nhìn nhận chính xác, hợp lý, đúng mức độ để có giải pháp phù hợp, giúp thị trường phát triển đúng hướng, an toàn, bền vững”, Bộ trưởng chỉ rõ.
Dư luận đang quan tâm về các sai phạm của một số cá nhân, tổ chức liên quan phát hành trái phiếu doanh nghiệp tại Tân Hoàng Minh, Công ty An Đông… gây suy giảm niềm tin của nhà đầu tư.
Từ thực tế này đặt ra vấn đề làm thế nào để các bên tham gia thị trường TPDN nâng cao trách nhiệm, tính tuân thủ pháp luật, giúp tăng chất lượng, an toàn và minh bạch?
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh: việc phát triển thị trường TPDN lành mạnh, ổn định, hiệu quả, minh bạch và bền vững là rất cần thiết, góp phần tạo ra một nền tài chính đa dạng, hỗ trợ doanh nghiệp huy động vốn trung và dài hạn, giảm phụ thuộc lớn vào tín dụng ngân hàng. Đây là mục tiêu đã được Chính phủ đề ra và các cơ quan quản lý, đơn vị, tổ chức liên quan quyết tâm triển khai thực hiện. Thị trường TPDN Việt Nam mới ở giai đoạn đầu của sự phát triển.
Những sai phạm của một số cá nhân, tổ chức trên thị trường TPDN riêng lẻ vừa qua là bài học quan trọng nhưng không đại diện cho toàn thị trường, chỉ là “con sâu làm rầu nồi canh”, làm suy giảm niềm tin… Vì vậy, cần có giải pháp điều chỉnh, hướng thị trường phát triển lành mạnh hơn.
Trách nhiệm đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là chủ thể phát hành, chịu trách nhiệm toàn bộ về các đợt phát hành. Thống kê cho thấy các ngân hàng đang nắm giữ tới 46% lượng TPDN riêng lẻ, kế đến là DN bất động sản với 37,5%…
Khi các chủ thể phát hành tuân thủ pháp lý cao, đề cao tính minh bạch, công bố thông tin đầy đủ, uy tín, thanh toán đầy đủ, đúng hạn TPDN đến hạn; nhà đầu tư hiểu biết pháp luật, cẩn trọng khi mua TPDN… thì chắc chắn chất lượng của thị trường TPDN sẽ được nâng lên.
Về nhà đầu tư tham gia, quy định hiện hành là chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được phép tham gia đầu tư, giao dịch TPDN riêng lẻ. Nhưng thực tế đã có nhiều nhà đầu tư không hiểu biết hoặc phớt lờ việc đánh giá, thẩm định rủi ro về tổ chức phát hành, về rủi ro trước khi mua.
Ngoài ra, trách nhiệm còn thuộc về các đơn vị trung gian cung cấp dịch vụ TPDN riêng lẻ, như công ty chứng khoán, công ty kiểm toán vẫn còn hạn chế. Thời gian qua, cơ quan quản lý nhà nước đã tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, xử lý sai phạm.
“Niềm tin đóng vai trò rất quan trọng trên thị trường tài chính, đặc biệt là trên thị trường TPDN. Thị trường phát triển ổn định, hiệu quả, an toàn để nhà đầu tư sẵn sàng tham gia thì thị trường mới có sự phát triển bền vững bởi cung vững – cầu chắc”, Bộ trưởng nhấn mạnh, việc lấy lại niềm tin cho thị trường cũng là trách nhiệm của nhiều cơ quan quản lý và các chủ thể tham gia thị trường như tổ chức phát hành, các tổ chức đánh giá tín nhiệm, công ty kiểm toán, các tổ chức tư vấn, phân phối…
Vừa qua, Bộ Tài chính đã tham mưu để Chính phủ ban hành Nghị định 65/2022 với nhiều điểm mới, theo hướng chặt chẽ hơn, nâng cao trách nhiệm của các bên tham gia. Đây là cơ hội để thị trường sàng lọc, “gạn đục, khơi trong” tạo điều kiện cho các DN chân chính và nhà đầu tư chuyên nghiệp chân chính.
Cùng với đó, Nghị định 65 đã đưa ra lộ trình cụ thể để khai mở vận hành thị trường TPDN thứ cấp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp niêm yết và nhà đầu tư có thể giao dịch được TPDN khi có nhu cầu. Bên cạnh đó, cũng đã có quy định để phát triển dịch vụ xếp hạng tín nhiệm và quy định chi tiết các trường hợp phải có xếp hạng mới được phát hành, tạo điều kiện cho nhà đầu tư có tham chiếu khách quan và tin cậy hơn trước khi mua TPDN.
Về mặt pháp lý, Bộ Tài chính cũng đã chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Vụ Tài chính các ngân hàng và tổ chức tín dụng, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán,… gấp rút tổng rà soát các quy định pháp lý điển hình là Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán và các văn bản có liên quan tới TPDN để phối hợp với Bộ KH&ĐT, Bộ Tư pháp trình Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung.
Theo Hải Nam/Doanh nghiệp và Thương hiệu Nông thôn
Nguồn: https://doanhnghiepthuonghieu.vn/bo-truong-ho-duc-phoc-gan-duc-khoi-trong-cho-thi-truong-trai-phieu-p43030.html
