Sau nhiều năm làm ăn có lãi, Công ty CP Xi măng Vicem Hoàng Mai (HNX: HOM) bất ngờ lỗ đậm trong năm 2023. Thị trường bất động sản khó khăn và EVN tăng giá điện là các lý do được doanh nghiệp này đưa ra để lý giải cho tình trạng làm ăn thất bát trong năm vừa qua.
Tại báo cáo tài chính kiểm toán mới công bố, năm 2023, Vicem Hoàng Mai lỗ sau thuế 31,1 tỷ đồng, trong khi năm 2022 vẫn lãi 21,3 tỷ đồng. Theo ghi nhận kể từ năm 2016, đây là lần đầu tiên doanh nghiệp này báo lỗ.
Cụ thể, năm 2023, doanh thu thuần của doanh nghiệp ở mức 1.738,2 tỷ đồng, giảm 15,9% so với năm 2022. Giá vốn hàng bán trong năm 2023 ở mức 1.458 tỷ đồng, giảm 14,4% so với cùng kỳ. Điều này khiến lợi nhuận gộp của doanh nghiệp chỉ đạt 280,1 tỷ đồng, giảm tới 23%.
Các chi phí của doanh nghiệp như chi phí tài chính, chi phí bán hàng hầu như không đổi. Chỉ trừ chi phí quản lý doanh nghiệp giảm 16,2% so với năm 2022. Do vậy năm 2023, công ty xi măng này lỗ thuần từ hoạt động sản xuất kinh doanh 33,7 tỷ đồng, còn năm 2022 lãi 25,8 tỷ đồng.
Giải trình về việc chuyển từ lãi sang lỗ, nguyên nhân đầu tiên được Vicem Hoàng Mai nêu ra là kinh tế toàn cầu suy giảm khiến sản xuất, xuất khẩu gặp nhiều khó khăn.
Nguyên nhân thứ hai là nhu cầu thị trường xi măng trong nước suy giảm do thị trường bất động sản chưa có dấu hiệu phục hồi. Các công trình dự án chậm triển khai, thậm chí phải giãn. Bên cạnh đó nguồn cung vượt xa cầu làm cạnh tranh thị trường nội địa ngày càng gay gắt.
Yếu tố về thị trường làm sản lượng tiêu thụ năm 2023 giảm mạnh 136.00 tấn so với mức thực hiện năm 2022, dẫn đến lợi nhuận giảm 36,4 tỷ đồng.
Nhu cầu sản lượng tiêu thụ giảm làm sản lượng sản xuất xi măng năm 2023 giảm 118.000 tấn, sản lượng sản xuất clinker năm 2023 giảm 97.000 tấn so với cùng kỳ. Không chỉ giảm về sản lượng, giá bán sản phẩm của doanh nghiệp cũng giảm so với năm trước. Theo đó, giá xi măng xuất khẩu năm 2023 bình quân giảm 50.938 đồng/tấn so với năm 2022. Giá thu về xi măng nội địa giảm 47.327 đồng/tấn.
Công ty giải thích thêm, giá chi phí nguyên liệu đầu vào như than, điện, phụ gia,… cũng tăng khiến giảm lợi nhuận so với năm trước đó. Chỉ tính riêng giá than tăng 15 đồng/kcal là lợi nhuận giảm 15,6 tỷ đồng so với cùng kỳ.
Đáng chú ý, Công ty này còn nhấn mạnh việc EVN điều chỉnh tăng giá điện 2 lần, cụ thể giá điện bình quân tăng 3% từ ngày 4/5/2023 và tăng tiếp 4,5% từ ngày 9/11/2023 làm lợi nhuận giảm 3,2 tỷ đồng.
Nhà thầu ‘bất bại’ tại Sở Tài chính Nghệ An
Theo dõi hoạt động đầu tư công tại Nghệ An, hồ sơ cho thấy Công ty CP Xi măng Vicem Hoàng Mai là đối tác ‘có thâm niên’ tại bên mời thầu là Sở Tài chính Nghệ An. Điều đặc biệt, doanh nghiệp thường dự thầu trong thế ‘một mình một ngựa’ và trúng thầu cực kỳ sát giá.
Đơn cử mới đây nhất, ngày 19/1/2024, Vicem Hoàng Mai được công bố trúng Gói thầu số 01: Mua xi măng bao PCB 40 để làm đường giao thông nông thôn thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng Nông thôn mới và chính sách đặc thù năm 2023 của tỉnh Nghệ An (đợt 2). Gói thầu này mở vào 1/1/2024 với chỉ duy nhất Vicem Hoàng Mai tham gia.
Doanh nghiệp có giá trúng thầu 46.412.000.000 đồng, khá sít sao so với giá gói thầu là 46.621.109.450 đồng. Thời gian hoàn thành hợp đồng trong 6 tháng.
Trước đó vào ngày 16/6/2023, Vicem Hoàng Mai cùng lúc được công bố trúng 2 gói thầu giá trị cao tại Sở Tài chính Nghệ An. Các gói thầu này tiếp tục chỉ ghi nhận duy nhất Xi măng Vicem Hoàng Mai tham gia, và giá trúng thầu cực kỳ sát.
Đó là các gói: Mua xi măng bao PCB 40 xây dựng Nông thôn mới cho các địa phương thuộc khu vực phía Nam Nghệ An. Gói này giá gói thầu 31.456.791.000 đồng, giá trúng thầu của Vicem Hoàng Mai chênh lệch vỏn vẹn 2 triệu đồng, là 31.454.800.000 đồng;
Và gói Mua xi măng bao PCB 40 xây dựng Nông thôn mới cho các địa phương thuộc khu vực phía Tây Nghệ An (52,3 tỷ đồng). Gói này Vicem Hoàng Mai thậm chí còn trúng sát hơn khi tiết kiệm chỉ khoảng 1 triệu đồng. Cụ thể giá gói thầu là 52.345.827.900 đồng, còn giá trúng thầu là 52.344.810.000 đồng.
Dữ liệu cho thấy, doanh nghiệp này đã tham gia 11 gói thầu tại Sở Tài chính Nghệ An thì trúng cả 11 gói, tỷ lệ thắng thầu 100%.
