Các chuyên gia cho rằng Mỹ đang tổn thất nhiều hơn từ một cuộc chiến thương mại toàn diện với EU so với cuộc xung đột hiện tại với Trung Quốc.
Chính quyền Trump đang quyết định vào tháng 11 có nên áp thuế đối với ô tô – một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất ở châu Âu hay không. Hiện đã có thuế đối với thép và nhôm châu Âu – khiến khối liên minh áp thuế 25% đối với 2,8 tỷ USD sản phẩm của Mỹ vào tháng 6/2018, và có một cuộc tranh cãi đang diễn ra liên quan đến Airbus và Boeing – nhưng các chuyên gia tin rằng một tranh chấp rộng lớn hơn với châu Âu sẽ gây tổn hại hơn nhiều so với cuộc chiến hiện tại với Trung Quốc. Các nhà lãnh đạo của bảy nền kinh tế lớn nhất thế giới (G7) dự kiến sẽ thảo luận về thương mại toàn cầu tại một cuộc họp ở Pháp vào 24-25/8.
Các vấn đề thương mại EU – Mỹ đang là vấn đề lớn nhất. Cho đến nay, đó là dòng chảy thương mại song phương lớn nhất trên thế giới. Lượng xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ, thương mại song phương của Mỹ – EU đã vượt quá giữa Mỹ và Trung Quốc vào năm 2018 hơn 70%. Dữ liệu từ Cơ quan đại diện thương mại Mỹ (USTR) cho thấy, năm 2018, Mỹ đã nhập khẩu 683,9 tỷ USD hàng hóa EU và 557,9 tỷ USD từ Trung Quốc. Tuy nhiên, nhìn vào xuất khẩu của Mỹ, những sản phẩm này đạt 574,5 tỷ USD sang châu Âu và chỉ có 179,2 tỷ USD sang Trung Quốc. Những con số này bao gồm cả hàng hóa và dịch vụ. Năm 2018, Mỹ đã xuất khẩu sang EU nhiều hơn ba lần so với Trung Quốc, khu vực này có thể sẽ tác động mạnh khi chống lại Washington.
Về phần mình, từ tháng 6/2018, Cao ủy Thương mại EU Cecilia Malmstrom cho biết, EU không muốn áp thuế, nhưng sẽ làm như vậy nếu Mỹ tấn công trước. Quy tắc thương mại quốc tế, mà EU đã xây dựng trong nhiều năm với các đối tác Mỹ, không thể bị vi phạm nếu không có phản ứng từ phía EU. Kể từ đó, mỗi khi Mỹ đe dọa để áp đặt thêm các khoản thuế, Brussels đã lập ra các danh sách hàng hóa khác nhau để cho thấy họ có thể đối kháng với Nhà Trắng như thế nào.
Hơn nữa, cả Mỹ và châu Âu đều không thể chịu đựng cho một cuộc chiến thương mại ở giai đoạn này. Trong khi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung hiện đang bắt đầu có ảnh hưởng đến sức khỏe của nền kinh tế, thì phải mất một thời gian và một số tác động để cân bằng. Đây không phải là vấn đề nếu có sự gia tăng nghiêm trọng về thuế quan giữa Mỹ và EU vào mùa thu năm nay. Cả hai nền kinh tế đang chậm lại, và hiệu ứng theo chu kỳ của thuế quan có thể sẽ khá mạnh.
Dữ liệu ra vào cuối tháng 7 cho thấy, khu vực đồng euro – khu vực gồm 19 thành viên sử dụng đồng euro – tăng trưởng với tốc độ chỉ 0,2% trong quý II. Điều này đã giảm từ mức 0,4% trong quý đầu tiên của năm. Do đó, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), giám sát chính sách tiền tệ trong khu vực đã công bố những gói kích thích tài chính sau mùa hè. Tại Mỹ, nền kinh tế tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 2,1% trong quý II của năm – thấp hơn 1 điểm phần trăm so với quý trước – và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ đã công bố cắt giảm lãi suất đầu tiên vào tháng 7 trong hơn một thập kỷ. Phát biểu tại Thượng viện Mỹ vào giữa tháng 7, Chủ tịch FED Jerome Powell nói rằng các giao dịch chéo, như căng thẳng thương mại và mối quan tâm về tăng trưởng toàn cầu, đã ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế và triển vọng tăng trưởng.
Trong bối cảnh đó, mô hình kinh doanh của các công ty đa quốc gia đang gặp nguy hiểm do chiến tranh thương mại tiềm năng của Mỹ với EU. Phần lớn thương mại EU – Mỹ diễn ra giữa các công ty đa quốc gia khi áp thuế giữa Mỹ và châu Âu, cuối cùng sẽ làm tăng giá cho người tiêu dùng và làm phức tạp cách thức hàng hóa được lắp ráp vào cả hai nơi, như trong trường hợp Mỹ – Trung, nhưng cuối cùng sẽ làm gián đoạn lợi nhuận của các mô hình kinh doanh cho các công ty đa quốc gia lớn. Vì hầu hết những công ty đa quốc gia lớn đó là người Mỹ, nên sẽ tạo thêm lực cản cho nền kinh tế Mỹ.
Theo cơ quan thống kê châu Âu, các hàng hóa chính của Mỹ xuất khẩu sang châu Âu năm 2018 là động cơ, máy bay và các thiết bị liên quan và các sản phẩm dược phẩm và y tế. Mỹ nhập khẩu phần lớn ô tô từ EU cũng như hàng hóa dược phẩm và y tế. Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và châu Âu sẽ khó khăn hơn cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc vì nó sẽ làm suy yếu các công ty đa quốc gia của Mỹ, giảm quy mô thị trường mà các công ty Mỹ có thể tiếp cận và tạo ra động lực cho các công ty Mỹ thoái vốn khỏi tài sản nước ngoài và do đó giải phóng cạnh tranh nước ngoài hơn nữa.
Theo Anh Khang T/h/Thời báo chứng khoán
