Ngân hàng sẽ giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung-dài hạn xuống 30%

Kể từ ngày 1/10/2023, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn của các ngân hàng sẽ giảm về mức 30% theo Thông tư 08/2020/TT-NHNN nhằm lành mạnh hoạt động và đảm bảo thanh khoản cho hệ thống ngân hàng.

Thực hiện đúng lộ trình được quy định trong Thông tư 08/2020/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) ban hành ngày 14/8/2020 sửa đổi, bổ sung Thông tư 22/2019/TT-NHNN, các ngân hàng sẽ phải giảm tỷ lệ tối đa nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn xuống mức 30% thay vì 34% như hiện tại.

Trước đó, tỷ lệ này đã giảm từ mức 37% xuống còn 34% từ ngày 1/10/2022.

Dù đã có một số kiến nghị của các doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp bất động sản về việc lùi thời hạn siết tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn xuống 30% nhưng đến thời điểm này, Ngân hàng Nhà nước vẫn giữ nguyên quy định này.

Theo Ngân hàng Nhà nước, có tới 88% nguồn vốn huy động của các ngân hàng là tiền gửi dưới 12 tháng, song có tới 52% dư nợ tín dụng của hệ thống lại là cho vay trung và dài hạn. Vì thế, việc giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn là cần thiết, nhằm lành mạnh hóa hoạt động tín dụng và bảo đảm thanh khoản cho hệ thống ngân hàng.

Thông tư 08/2020/TT-NHNN được kỳ vọng sẽ giúp các ngân hàng tại Việt Nam kiểm soát tốt hơn rủi ro thanh khoản, ổn định hoạt động trước những thay đổi trong và ngoài nước, đồng thời thúc đẩy phát triển nền kinh tế bền vững.

Tính đến tháng 7/2023, hầu hết các ngân hàng đều đáp ứng tỷ lệ tối đa nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung dài hạn là 34% (áp dụng từ 01/10/2022 đến ngày 30/09/2023).

Nhóm các ngân hàng thương mại cổ phần đang duy trì tỷ lệ 32,66%, trong khi nhóm ngân hàng thương mại có vốn nhà nước là 24,97%, thấp hơn tỷ lệ chung toàn hệ thống là 26,14%.

Ông Nguyễn Đức Lệnh, Phó giám đốc NHNN chi nhánh TP.HCM cũng cho hay, dư nợ tín dụng trong 8 tháng năm 2023 đã tăng 3,26% so cuối năm và tăng 5,62% so cùng kỳ. Riêng tháng 8/2023 tăng gần 1% (0,92%) so với tháng 7/2023.

Trong đó, tín dụng ngắn hạn tăng 4,92% so với cuối năm 2022, còn tín dụng trung, dài hạn tăng 1,88%. Tín dụng tiếp tục tập trung lĩnh vực sản xuất kinh doanh, thương mại, dịch vụ và du lịch với tỷ lệ chiếm khoảng 67% tổng dư nợ tín dụng trên địa bàn.

Theo thống kê của CTCP Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đưa ra vào cuối năm 2022, hầu hết ngân hàng đều có tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn dưới mức 30%, đáp ứng yêu cầu của Thông tư 08. Cụ thể, tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn tại Techcombank đạt 29%, Agribank là 25%, VietinBank là 26% và BIDV đạt 22%. Các ngân hàng khác như: Vietcombank, HDBank (tỷ lệ đạt 8%) thuộc nhóm ít các ngân hàng có tỷ lệ dưới 10% và gần như không chịu ảnh hưởng từ lộ trình mới.

Nhưng đến cuối quý II/2023, một số ngân hàng đã ghi nhận tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn nhích lên hơn 30%. Như trường hợp Techcombank có tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn đạt 31,6%, cao hơn mức trần 30% sẽ có hiệu lực vào đầu tháng 10 tới.

Theo KBSV, trong ngắn hạn, việc hạ tỷ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn sẽ làm chậm quá trình giảm lãi suất cho vay các kỳ hạn dài của các ngân hàng trong bối cảnh nền kinh tế đang cần được hỗ trợ để tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, thông tư mới cũng sẽ phần nào gây áp lực lên nhu cầu huy động kỳ hạn dài của các ngân hàng, làm tăng chi phí vốn (COF) của các ngân hàng, gây áp lực làm thu hẹp biên lãi ròng (NIM).

Trong dài hạn, với chủ trương lành mạnh hóa hoạt động tín dụng và bảo đảm thanh khoản cho hệ thống ngân hàng, việc áp dụng quy định mới được kỳ vọng sẽ giúp các ngân hàng kiểm soát tốt hơn rủi ro thanh khoản, ổn định hoạt động trước những thay đổi trong và ngoài nước, đồng thời thúc đẩy phát triển nền kinh tế bền vững.

Giới chuyên gia cho rằng, đến lúc các ngân hàng cần phải cải thiện các chỉ số tài chính tốt hơn để đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn theo thông lệ quốc tế sau một thời gian phải tạm hoãn để tạo dư địa cho các TCTD hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp ứng phó với đại dịch. 

Thực tế, huy động vốn ngắn hạn hiện chiếm trên 80% vốn huy động của ngân hàng trong khi nhu cầu cho vay trung, dài hạn rất lớn, đặc biệt là dư nợ cho vay bất động sản hầu hết có kỳ hạn dài. Chênh lệch lớn về kỳ hạn huy động ngắn – cho vay dài gây rủi ro thanh khoản cho hệ thống ngân hàng. Vì thế, việc giảm dần tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung, dài hạn để kiểm soát rủi ro là cần thiết.

Theo các chuyên gia, vốn ngân hàng chỉ nên tập trung vào cung ứng vốn ngắn hạn, còn vốn trung dài hạn phải phụ thuộc vào thị trường vốn như phát hành trái phiếu, cổ phiếu. Do vậy, việc hoàn thiện thể chế phát triển kênh trái phiếu, thúc đẩy doanh nghiệp phát hành trái phiếu mới là yếu tố then chốt để thúc đẩy thị trường vốn phát triển bền vững.

Theo Hải Hà/Tạp chí Việt Mỹ

Nguồn: https://vietmy.net.vn/nhip-cau-doanh-nghiep/ngan-hang-se-giam-ty-le-von-ngan-han-cho-vay-trung-dai-han-xuong-30-490719.html