Chai Wanrou cho rằng hôn nhân là một thể chế không công bằng. Giống như nhiều phụ nữ trẻ ở Trung Quốc, lối sống độc thân của Chai đang đặt ra thách thức cho chính phủ nước này.
Nhân viên truyền thông 28 tuổi đến từ thành phố Tây An cho biết, bất kể là người cực kỳ thành công hay chỉ có một sự nghiệp bình thường, phụ nữ Trung Quốc vẫn phải là người chịu nhiều hy sinh khi kết hôn.
“Nhiều người kết hôn ở thế hệ trước, đặc biệt là phụ nữ, đã hy sinh bản thân và sự nghiệp của mình mà không có được cuộc sống hạnh phúc như họ được hứa hẹn. Sống tốt đời mình ngày nay đã đủ khó khăn rồi”, Chai nói.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình năm ngoái đã nhấn mạnh sự cần thiết phải “nuôi dưỡng một nền văn hóa mới về hôn nhân và sinh con” khi nước này chứng kiến đà suy giảm dân số trong năm thứ hai liên tiếp và số ca sinh mới đạt mức thấp lịch sử.
Phát biểu trước quốc hội, Thủ tướng Lý Cường cũng cam kết chính phủ sẽ “hướng tới một xã hội thân thiện với việc sinh con” và tăng cường các dịch vụ chăm sóc trẻ em.
Chính quyền Bắc Kinh coi gia đình hạt nhân là nền tảng của sự ổn định xã hội, trong đó những phụ nữ có con nhưng chưa kết hôn bị kỳ thị và phần lớn bị từ chối các quyền lợi.
Nhưng ngày càng nhiều phụ nữ có học thức đang tán thành “chủ nghĩa độc thân”.
Theo dữ liệu chính thức, dân số độc thân trên 15 tuổi của Trung Quốc đạt kỷ lục 239 triệu người vào năm 2021. Số lượng đăng ký kết hôn tăng nhẹ vào năm ngoái do đại dịch COVID-19, sau khi đạt mức thấp lịch sử vào năm 2022.
Một cuộc khảo sát của Đoàn Thanh niên Cộng sản năm 2021 với khoảng 2.900 thanh niên thành thị chưa kết hôn cho thấy 44% phụ nữ không có ý định kết hôn.
Tuy nhiên, hôn nhân vẫn được coi là cột mốc quan trọng của tuổi trưởng thành ở Trung Quốc và tỷ lệ người trưởng thành chưa bao giờ kết hôn vẫn ở mức thấp.
Trong một dấu hiệu khác, nhiều người Trung Quốc đang trì hoãn việc kết hôn, với độ tuổi trung bình kết hôn lần đầu tăng lên 28,67 vào năm 2020 từ mức 24,89 vào năm 2010, theo dữ liệu điều tra dân số.
Tại Thượng Hải, con số này đạt 30,6 đối với nam và 29,2 đối với nữ vào năm ngoái, theo thống kê của thành phố.
Lối sống độc thân lâu dài đang dần trở nên phổ biến hơn ở Trung Quốc, làm nảy sinh các cộng đồng trực tuyến gồm hầu hết là phụ nữ độc thân, vốn đang tìm kiếm những người có cùng quan điểm sống.
Trên nền tảng Xiaohongshu, những bài đăng có hashtag “Không kết hôn, không sinh con” của những người phụ nữ có sức ảnh hưởng trên mạng thường ở độ tuổi 30 hoặc 40 thường xuyên nhận được hàng nghìn lượt thích.
Một diễn đàn sống độc thân trên Douban có 9.200 thành viên, trong khi một diễn đàn khác dành riêng cho “chủ nghĩa độc thân” có 3.600 thành viên thảo luận về kế hoạch nghỉ hưu tập thể.
Liao Yueyi, một sinh viên mới tốt nghiệp 24 tuổi ở thành phố Nam Ninh (Quảng Tây), gần đây đã tuyên bố với mẹ rằng cô sẽ không kết hôn hay sinh con.
“Không kết hôn hay có con là quyết định mà tôi đưa ra sau khi cân nhắc kỹ lưỡng. Tôi không nợ ai một lời xin lỗi, bố mẹ tôi đã chấp nhận điều đó”, Liao đăng trên WeChat.
Thay vào đó, cô quyết định chọn lối sống chăm sóc cho bản thân và tiết kiệm tiền cho những chuyến du lịch trong tương lai.
“Tôi nghĩ hẹn hò hay sống thử đều ổn, nhưng con cái là một khoản đầu tư tài sản khổng lồ với lợi nhuận tối thiểu”, Liao nói và cho biết cô đã thảo luận về việc thuê nhà với một số bạn nữ khi họ nghỉ hưu.
Giáo sư Xiaoling Shu, giáo sư xã hội học tại Đại học California, cho biết: “Có sự dư thừa nguồn cung phụ nữ có trình độ học vấn cao và không đủ đàn ông có trình độ học vấn cao”.
Theo dữ liệu chính thức, chính sách một con kéo dài hàng thập kỷ đã khiến số lượng nam giới nhiều hơn nữ giới 32,3 triệu người vào năm 2022.
“Những phụ nữ có trình độ đại học trở thành những người có niềm tin mạnh mẽ hơn trong việc ủng hộ quyền lợi và địa vị của họ trong xã hội”, giáo sư Shu chỉ ra.
Mặc dù một số nhà phân tích cho rằng số người độc thân suốt đời sẽ không tăng theo cấp số nhân trong tương lai, nhưng việc trì hoãn hôn nhân và tỷ lệ sinh giảm có thể sẽ là mối đe dọa đối với các mục tiêu nhân khẩu học của Trung Quốc.
