Các thẩm phán đang xem xét liệu vị cựu tổng thống này có được miễn truy tố vì nỗ lực lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử trước ông Biden hay không.
Mới đây, Tòa án tối cao Hoa Kỳ đã đồng ý đưa ra tuyên bố chưa từng có rằng Donald Trump có quyền miễn trừ tuyệt đối khỏi việc bị truy tố trong vụ án hình sự liên quan đến nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử năm 2020, mặc dù chưa biết việc xét xử này có diễn ra trước cuộc bầu cử năm 2024 hay không.
Suốt tuần qua, các thẩm phán đã đưa ra các ý kiến trong các cuộc tranh luận để xem xét một phán quyết tại tòa phúc thẩm Hoa Kỳ.
Theo đó, phán quyết này đã bác bỏ rõ ràng yêu cầu miễn trừ của ông Trump trong một quyết định hồi đầu tháng này.
Vụ án hình sự của ông Trump sẽ được tạm dừng cho đến khi Tòa án Tối cao đưa ra phán quyết cuối cùng về vấn đề này, trong bối cảnh chính trị khi việc ông Trump ra tòa có ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 hay không.
Sắc lệnh không được ký cho biết tòa án có ý định giải quyết bằng các cuộc tranh luận miệng “liệu một cựu tổng thống có thể hưởng quyền miễn trừ của tổng thống khỏi bị truy tố hình sự đối với cáo buộc liên quan đến các hành vi trong nhiệm kỳ của ông ấy ở mức độ nào”.
Trong vụ bầu cử liên bang năm 2020, ông Trump phải đối mặt với bản cáo trạng gồm bốn tội danh ở Washington DC do cố vấn đặc biệt Jack Smith đưa ra, buộc tội ông với các tội như âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ, âm mưu cản trở việc quốc hội chứng nhận kết quả bầu cử và vi phạm các quyền.
Ông Trump đã tìm cách bác bỏ các cáo buộc vào năm ngoái, chỉ ra trong một hồ sơ dài 52 trang rằng hành vi mà ông bị buộc tội ở trong cái gọi là “nằm ngoài” các trách nhiệm chính thức của ông,
Điều đó có nghĩa là ông không thể bị truy tố bởi sự bảo vệ phạm vi rộng dành cho tổng thống.
Đề nghị bác bỏ lập luận rằng tất cả những nỗ lực của ông Trump nhằm đảo ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 được nêu chi tiết trong bản cáo trạng, từ việc gây áp lực lên phó tổng thống Mike Pence để ngăn chặn việc quốc hội chứng nhận chiến thắng của ông Biden cho đến việc tạo ra các danh sách đại cử tri giả, đều nằm trong khả năng của ông ta với tư cách là tổng thống và do đó được bảo vệ.
Trọng tâm trong hồ sơ của nhóm pháp lý của ông Trump là sự tranh cãi đặc biệt rằng ông không chỉ được hưởng quyền miễn trừ tuyệt đối của tổng thống mà quyền miễn trừ được áp dụng bất kể ý định nào của ông Trump trong việc tham gia vào các hành vi được mô tả trong bản cáo trạng.
Các lập luận đã bị bác bỏ bởi chủ tọa phiên tòa quận Hoa Kỳ – Tanya Chutkan và sau đó là hội đồng ba thẩm phán tại khu vực DC, những người đã viết một quyết định không ký tên nhưng nhất trí rằng họ không thể tán thành cách giải thích quyền hành pháp như vậy.
Ý kiến cho rằng: “Về cơ bản, lập trường của cựu Tổng thống Trump sẽ làm sụp đổ hệ thống quyền lực phân lập của chúng ta bằng cách đặt Tổng thống ngoài tầm với của cả ba ngành”.
“Chúng tôi không thể chấp nhận rằng văn phòng Tổng thống đặt những người từng nắm giữ nó lên trên luật pháp trong suốt thời gian sau đó.”
Các luật sư của ông Trump đã quyết định thúc đẩy yêu cầu miễn trừ vào tháng 10 năm ngoái phần lớn là do nó được gọi là kháng cáo tạm thời – một kháng cáo có thể được khởi kiện trước khi xét xử – và là một kháng nghị quan trọng khiến vụ việc bị tạm dừng trong khi nó được giải quyết.
Việc tạm dừng vụ việc là rất quan trọng vì chiến lược tổng thể của ông Trump là tìm kiếm sự trì hoãn, thậm chí nhất là sau cuộc bầu cử, với hy vọng thắng được nhiệm kỳ tổng thống thứ hai có thể giúp ông tự ân xá hoặc cho phép ông bổ nhiệm một bộ trưởng tư pháp trung thành, người sẽ bãi bỏ vụ kiện.
Sự tham gia của tòa án tối cao hiện có nghĩa là vụ án tiếp tục bị đóng băng cho đến khi các thẩm phán đưa ra phán quyết.
Ngay cả khi tòa án ra phán quyết chống lại ông Trump, vụ án có thể chưa sẵn sàng để xét xử cho đến cuối mùa hè hoặc xa hơn.
Lý do ông Trump sẽ không ra tòa ngay khi có phán quyết của tòa án tối cao là đơn giản là ông Trump được hưởng “thời gian chuẩn bị bào chữa” mà ông có khi nộp đơn kháng cáo đầu tiên lên tòa án DC vào ngày 8 tháng 12 năm 2023, gây ra sự trì hoãn.
Như vậy, ông Trump còn 87 ngày kể từ khoảng thời gian đó, được tính bằng cách tìm sự khác biệt giữa ngày xét xử ban đầu là ngày 4 tháng 3 và ngày 8 tháng 12.
Do đó, thời gian sớm nhất mà ông Trump có thể ra tòa ở Washington là cộng thêm 87 ngày kể từ ngày có quyết định cuối cùng của tòa án tối cao.
