Ðứng đầu trong 12 con giáp, chuột là linh vật tượng trưng cho người tuổi Tý. Trong văn hoá dân gian, chuột là con vật gắn liền với đời sống người dân, thể hiện sự nhanh nhẹn, thông minh. Trong khi đó, theo phong thuỷ, chuột tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
Trong văn hóa Việt Nam, chuột tồn tại sóng đôi với nghề nông nghiệp lúa nước. Trên những cánh đồng lúa bạt ngàn, loài chuột cùng kiếm ăn, sinh sôi nảy nở. Mặc dù có những biểu tượng tiêu cực nhưng trong 12 con giáp, chuột chiếm vị trí đầu tiên.
Có nhiều cách lý giải cho việc này. Tích xưa kể lại rằng, trong lúc Ngọc Hoàng tuyên bố chọn 12 con giáp thì chuột là con lanh nhất và có mặt sớm nhất, vì thế Ngọc Hoàng cho chuột đứng đầu danh sách.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực phong thủy tâm linh, linh vật chuột mang hành Thủy. Vũ trụ hình thành đầu tiên sinh ra nước, có nước mới sinh ra sự sống của muôn loài muôn vật. Vì thế chuột đứng đầu tiên trong hàng ngũ các con vật là thể hiện mong muốn một sự bắt đầu và phát triển trường tồn.
Nhiều chuyên gia văn hoá cho rằng, loài chuột gắn liền với sự sinh sôi nảy nở nhanh khi mùa màng bội thu. Ðêm giao thừa miền Tây Nam Bộ – vựa lúa của cả nước, khi nghe thấy tiếng chuột kêu lít chít, không ít người mừng rỡ, bởi lẽ họ tin rằng đó là dấu hiệu của một năm mới sung túc. Chuột gắn với điềm báo mùa màng bội thu chính là vậy.
Từ hình tượng trong văn hoá Á đông, những chú chuột trong phong thuỷ cũng mang lại vận khí tốt đẹp. Theo các chuyên gia phong thuỷ, chuột mang đến sự sung túc và thịnh vượng bởi chúng là loài tìm kiếm thức ăn nhanh, sinh sản tốt. Nơi nào có chuột đến nghĩa là nơi đó sẽ có của ăn của để dồi dào.
Không chỉ vậy, chuột còn mang may mắn trong tình duyên, giúp tình cảm vợ chồng thêm bền chặt, tránh những mâu thuẫn xung đột. Ngoài ra, trong phong thuỷ, chuột là biểu tượng của sự nhanh nhẹn, nhạy bén nên có khả năng cải thiện cuộc sống theo hướng tích cực hơn.
Chuột là loài vật quen thuộc với cuộc sống của người dân Á Ðông, tồn tại cùng nền văn minh nông nghiệp lúa nước. Trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, con vật này cũng là nguồn cảm hứng vô tận cho các tác phẩm thơ, ca, tranh vẽ…
Các nghệ nhân làng tranh Ðông Hồ đã mượn hình ảnh chuột để châm biếm chua cay, hài hước về quan hệ kẻ mạnh ăn hiếp kẻ yếu trong xã hội phong kiến xưa trong bức tranh “Ðám cưới chuột” đầy ý nghĩa. Chính vì vậy, tranh dân gian “Ðám cưới chuột” có một vị trí khá đặc biệt trong lòng mọi người, qua nhiều thế hệ. Con chuột trong bức tranh, vô hình trung được người ta thương cảm, yêu mến.
Trên những cánh đồng lúa bạt ngàn, loài chuột có bản tính tinh ranh, nhanh nhẹn mà rất dễ dàng kiếm ăn, lẩn trốn, thế nên chuột luôn tồn tại và phát triển theo cấp số nhân. Chính vì vậy, loài chuột mang ý nghĩa cầu mong gia đình sung túc, con đàn cháu đống, gia đình vui vẻ, hạnh phúc, yên vui.
Theo Nguyễn Luận/Kinh tế Môi trường
https://kinhtemoitruong.vn/vi-sao-chu-chuot-dung-dau-12-con-giap-13178.html
