Bộ Thương mại Mỹ sẽ tổ chức điều trần để quyết định có nên chỉ định Việt Nam là một “nền kinh tế thị trường” hay không trong ngày 8/5.
Động thái này bị các nhà sản xuất thép và nhà phân phối tôm ở Duyên hải vịnh Mexico phản đối tuy nhiên lại nhận được sự ủng hộ từ các nhà bán lẻ và các nhóm kinh doanh khác. Theo đó, hàng nhập khẩu từ Việt Nam sẽ được giảm thuế chống bán phá giá nếu quốc gia này không còn là nền kinh tế phi thị trường.
Ông Ted Osius, Chủ tịch Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN, khẳng định: “Việt Nam đã có nền kinh tế thị trường. Họ đáp ứng được các tiêu chí quan trọng như khả năng chuyển đổi tiền tệ và sẵn sàng để được công nhận quy chế chính thức.”
Bộ Thương mại Mỹ sẽ nghe tranh luận từ hai bên trong phiên điều trần trực tuyến vào chiều 8/5 tại Washington. Quá trình đánh giá dự kiến sẽ hoàn tất vào cuối tháng 7.
Phía Việt Nam cho rằng việc giữ lại tên gọi “kinh tế phi thị trường” không tốt cho mối quan hệ song phương ngày càng chặt chẽ giữa Việt Nam và Mỹ.
Trong chuyến thăm Hà Nội của Tổng thống Biden vào năm ngoái, hai nước đã nâng cấp quan hệ lên “đối tác chiến lược toàn diện”, nâng vị thế ngoại giao của Mỹ tại Việt Nam ngang hàng với Trung Quốc và Nga.
Cũng trong năm ngoái, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đề nghị Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen chấm dứt gắn nhãn “phi thị trường” để phù hợp với vị thế của Việt Nam là quốc gia “bằng hữu” nhằm giúp doanh nghiệp Mỹ đa dạng chuỗi cung ứng.
Ông Osius, cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho biết: “Các doanh nghiệp Mỹ đã đầu tư đáng kể vào Việt Nam vì họ nhận thấy nhiều tiềm năng tăng trưởng tại đây”.
Bộ Thương mại Mỹ có một bộ tiêu chí để xác định nền kinh tế thị trường ở các quốc gia bao gồm khả năng chuyển đổi tiền tệ; mức lương thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động, việc cho phép liên doanh hoặc đầu tư nước ngoài.
Bên cạnh đó, họ cũng đặt ra các tiêu chí về quyền sở hữu và kiểm soát các phương tiện sản xuất, phân bổ nguồn lực cũng như quyết định về giá và sản lượng của chính phủ.
Hiện tại, Việt Nam cùng với Trung Quốc, Nga, Belarus, Azerbaijan và 9 quốc gia khác nằm trong danh sách các nền kinh tế phi thị trường phải chịu thuế chống bán phá giá cao hơn khi xuất khẩu hàng hóa. Chính quyền Mỹ thường sử dụng giá của nước thứ ba để tham khảo nhằm xác định giá trị thị trường hợp lý của sản phẩm.
Năm nay, Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ đã gia hạn áp thuế chống bán phá giá 25,76% đối với tôm nuôi đông lạnh nhập khẩu từ Việt Nam, trong khi chỉ áp mức thuế 5,34% đối với tôm Thái Lan (một nền kinh tế thị trường được Mỹ công nhận).
