“Ngấm đòn” nợ xấu năm 2020 làm nhiều ngân hàng chạy đua xử lý nợ xấu, việc tăng tốc trích lập dự phòng năm 2021 khiến con số nợ xấu và trích lập dự phòng của nhiều ngân hàng cải thiện ở mức đáng ngạc nhiên.
Báo cáo cập nhật về triển vọng ngành ngân hàng, Chứng khoán Yuanta Việt Nam (Yuanta) cho biết lợi nhuận của các ngân hàng trong năm 2021 và năm 2022 sẽ phần nào phụ thuộc vào khả năng thu hồi nợ từ những khoản nợ vay tái cơ cấu.
Theo thống kê từ báo cáo tài chính của 29 ngân hàng trong nước, tổng chi phí dự phòng rủi ro trong nửa đầu năm đạt 68.577 tỷ đồng, tăng đến 38% so với cùng kì năm trước.
Theo quy định mới của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nợ đủ tiêu chuẩn không phải trích lập dự phòng rủi ro, nợ cần chú ý trích lập 5%, nợ dưới tiêu chuẩn trích lập 20%, nợ nghi ngờ trích lập 50% và nợ có khả năng mất vốn phải trích lập 100%.
Ba ngân hàng quốc doanh trên sàn công bố báo cáo tài chính quý II với nhiều khác biệt nhưng điểm chung là chi phí dự phòng đều tăng cao. Đây cũng là nguyên nhân khiến lợi nhuận của VietinBank (HoSE: CTG) và Vietcombank (HoSE: VCB) giảm dù các mảng kinh doanh vẫn tăng trưởng.
Bất chấp tác động tích cực của Thông tư 03 và gánh nặng trích lập dự phòng của VAMC giảm bớt, VCSC dự báo chi phí dự phòng của BIDV năm 2021 có thể tăng 3,4%.
Các chuyên gia cho rằng, cần thận trọng với kết quả lợi nhuận của các ngân hàng trong quý I – 2021. Bởi lẽ, NHNN vừa ban hành Thông tư 03 (sửa đổi Thông tư 01) và có hiệu lực từ ngày 17/5 cho nên nhiều ngân hàng chưa kịp trích lập dự phòng rủi ro theo quy định quý I là 30%. Vì vậy, sang quý II, có thể ngân hàng sẽ phải trích bù.
TS. Cấn Văn Lực dự báo, năm 2021, ngành ngân hàng có thể tăng trưởng lợi nhuận khoảng 20-25%, cao hơn năm 2020 (tăng 15,8%).
Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định về lộ trình trích lập dự phòng trong 3 năm đối với dư nợ cơ cấu lại do ảnh hưởng Covid-19. Mức trích lập đế
Trong trường hợp số tiền dự phòng cụ thể phải trích bổ sung được xác định là dương, ngân hàng thực hiện trích bổ sung dự phòng cụ thể như sau: đến thời điểm 31/12/2021, tối thiểu 30% số tiền dự phòng cụ thể phải trích bổ sung; đến thời điểm 31/12/2022
Theo phương án đang được cân nhắc, ngân hàng sẽ phải trích lập dần trong ba năm kể từ 2021, 30% trong năm đầu, 60% trong năm tiếp theo và trích đủ 100% trong năm cuối.
Các khoản nợ tái cơ cấu, giãn thời gian trả nợ cho khách hàng theo Thông tư 01/2020/TT-NHNN đều được các ngân hàng mạnh tay trích dự phòng rủi ro bao nợ xấu.
Một số phân tích cho rằng, trừ các ngân hàng có tài sản tương đối bền vững, an toàn, nhiều ngân hàng vẫn báo lãi lớn là do chưa mạnh tay trích lập dự phòng. Rủi ro nợ xấu của các ngân hàng vẫn còn hiện hữu và có thể bộc lộ rõ hơn trong năm 2021.
Dù vẫn ghi nhận lợi nhuận khả quan sau 9 tháng, tuy nhiên, áp lực tăng trích lập dự phòng rủi ro tín dụng cũng đang “đè nặng” lên các nhà băng trong nửa sau của năm 2020 nhất là khi nợ xấu được “che dấu” bởi Thông tư 01/2020/TT-NHNN nhưng vẫn có xu hướng tăng, buộc các ngân hàng phải tăng dự phòng rủi ro…
Bên cạnh nguyên nhân đến từ trích lập dự phòng, còn một nguyên nhân đáng chú ý khác khiến lợi nhuận của BIDV suy giảm trong nửa đầu năm nay là việc chi phí vốn gia tăng, thể hiện qua lượng tiền gửi không kỳ hạn giảm đáng kể.
