Trong 9 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp khởi động lại kế hoạch phát hành trái phiếu riêng lẻ với giá trị đạt 147.180 tỷ đồng. Song nhiều doanh nghiệp, ngân hàng chưa đưa trái phiếu lên sàn giao dịch.
Sau các vụ bắt giữ lãnh đạo doanh nghiệp vi phạm trái phiếu năm 2022, thị trường trái phiếu lao dốc, đứt gẫy khiến cho kênh huy động vốn này phải tạm ngừng một thời gian.
Sang năm 2023, các doanh nghiệp khởi động lại hoạt động phát hành trái phiếu, mua lại một phần hoặc toàn bộ trước hạn trái phiếu, cơ cấu gia hạn nợ trái phiếu cũng như các biện pháp nhằm khôi phục lại niềm tin của nhà đầu tư.
Theo số liệu từ Công ty chứng khoán VNDirect, trong 9 tháng đầu năm 2023, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành toàn thị trường đạt khoảng 167.983 tỷ đồng, giảm 33% so với cùng kỳ năm trước.
Trong số này, giá trị trái phiếu riêng lẻ đạt 147.180 tỷ đồng, giảm 38,9%. Nhưng tổng giá trị trái phiếu phát hành ra công chúng đạt 20.803 tỷ đồng, tăng 141,4%.
Dù kết quả phát hành còn khiêm tốn, giảm đáng kể so với năm 2022, nhưng cũng cho thấy tín hiệu lạc quan hơn sau nhiều quý liên tục giảm sâu.
Theo VNDirect, trong Quý 3/2023, toàn thị trường có 88 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong nước thành công với tổng giá trị phát hành khoảng 100.163 tỷ đồng, tăng 50% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, có 80 đợt phát hành trái phiếu riêng lẻ với tổng giá trị đạt 88.715 tỷ đồng. Hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ có sự phục hồi tích cực trong quý 3 và tăng 36,2% so với cùng kỳ năm trước.
Điểm sáng nữa là, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp kỳ hạn dài phổ biến từ 5 – 7 năm.
Lãi suất trung bình chỉ ở mức 9,75%, khá mềm so với giai đoạn “nóng” ghi nhận lãi suất cao tới 14-15%/năm và giảm khá mạnh so với lãi suất trung bình 10,5%/năm hồi tháng 6/2023.
Chuyên gia VNDirect cho rằng, sự phục hồi của hoạt động phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý 3/2023 là nhờ nhóm ngân hàng và bất động sản phát hành trở lại.
Cụ thể, nhóm ngân hàng phát hành 47.224 tỷ đồng trái phiếu, chiếm 52,2% tổng giá trị phát hành của quý 3, còn nhóm bất động sản phát hành 29.593 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ, chiếm 33,4% tổng giá trị phát hành.
Trong bối cảnh khó khăn về kinh doanh và đầu tư, thiếu hụt dòng tiền, các tổ chức phát hành đã liên tục đàm phát gia hạn nợ, chậm thanh toán trái phiếu với các trái chủ thành công. Theo số liệu từ VNDirect, tính đến ngày 3/10, đã có hơn 50 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn trái phiếu với nhà đầu tư với giá trị được gia hạn hơn 95.200 tỷ đồng.
Nhờ hoạt động phát hành trái phiếu “ấm” trở lại, niềm tin của nhà đầu tư được khôi phục dần, nên các doanh nghiệp bất động sản bất ngờ thu hút được nguồn vốn mới để tiếp tục triển khai những dự án dang dở hoặc cơ cấu lại nợ cũ, có dòng tiền đầu tư.
Nhóm ngân hàng sau khi đáo hạn lượng lớn trái phiếu với lãi suất cao, kỳ hạn ngắn, trong 9 tháng qua đã quay lại phát hành trái phiếu với lãi suất thấp hơn, kỳ hạn dài.
Để tăng thanh khoản cho thị trường trái phiếu, từ ngày 19/7/2023, Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) đã đưa vào vận hành sàn giao dịch trái phiếu riêng lẻ. Đây được đánh giá là một trong những bước đi quan trọng để hướng tới xây dựng một thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển bền vững, minh bạch hơn, tiện lợi cho nhà đầu tư…
Tuy nhiên, thanh khoản giao dịch qua sàn trái phiếu vẫn còn rất nhỏ so với quy mô trái phiếu phát hành.
Theo số liệu của HNX, đến nay, mới có 241 mã trái phiếu đăng ký giao dịch trên sàn, chiếm 15% trên tổng số 1.600 mã trái phiếu đăng ký giao dịch (chưa kể các lô trái phiếu được mua lại trước hạn). Như vậy, ước tính có hơn 1.360 mã trái phiếu chưa được niêm yết trên sàn.
Các tổ chức phát hành trái phiếu có giá trị lớn chưa niêm yết gồm VinFast (hơn 14.100 tỷ đồng với 13 mã trái phiếu), Capitaland Tower (hơn 12.200 tỷ đồng với 4 mã trái phiếu), VPBank (gần 10.700 tỷ đồng), Vietcombank (hơn 7.200 tỷ đồng).
Đến nay, sau hơn 3 tháng vận hành sàn giao dịch trái phiếu, các tổ chức phát hành chưa thực hiện niêm yết trái phiếu lên sàn, là vi phạm quy định tại Nghị định 65/2022 sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020 quy định về đăng ký, lưu ký, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.
Theo Nguyễn Hằng/Tạp chí Việt-Mỹ
Nguồn: https://vietmy.net.vn/nhip-cau-doanh-nghiep/thi-truong-trai-phieu-rieng-le-am-tro-lai-dat-hon-147-180-ty-dong-491157.html
