Các quyết định cho vay bị hành chính hóa, điều kiện vay quá ngặt nghèo, mức hỗ trợ thấp khiến nhiều người không mặn mà… là một số lý do khiến gói 62.000 tỷ đồng giải ngân thấp.
Sau hơn một năm triển khai, gói an sinh hỗ trợ người lao động, doanh nghiệp, hộ kinh doanh bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch giải ngân thực tế trên 13.100 tỷ đồng.
Bộ Lao động Thương binh và Xã hội thống kê tính đến cuối tháng 5/2021, gần 13,2 triệu người nhận được hỗ trợ trực tiếp bằng tiền mặt trích từ ngân sách nhà nước, chủ yếu là người có công với cách mạng, người nghèo, cận nghèo, gia đình chính sách; lao động tự do mất việc làm và hộ kinh doanh.
Lý giải kết quả giải ngân chưa cao như dự kiến, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho rằng khi nghiên cứu chính sách cuối tháng 3/2020 dịch chưa được kiểm soát nên dự báo số người bị ảnh hưởng tương đối lớn (gần 20 triệu người), thời gian hỗ trợ dài (dự kiến 3 tháng, từ tháng 4 đến tháng 6/2020). Song Việt Nam đã sớm kiểm soát được dịch bệnh vào cuối tháng 5/2020. Giãn cách, cách ly sớm kết thúc và các hoạt động sản xuất, kinh doanh dần khôi phục. Hầu hết nhóm lao động, hộ kinh doanh chỉ được hỗ trợ trong tháng 4. Mức hỗ trợ thấp nên nhiều hộ không mặn mà, số lượng thấp hơn nhiều so với dự kiến ban đầu.
Việc lập danh sách lao động tự do gặp khó khăn; nhiều người dù đi làm trong doanh nghiệp nhưng không có hợp đồng, không đủ điều kiện xét hỗ trợ. Nhiều địa phương lúng túng trong triển khai, nhất là cán bộ trực tiếp cấp xã, huyện.
Gói vay không lãi suất hơn 16.000 tỷ đồng hỗ trợ doanh nghiệp trả lương giải ngân được thấp nhất, chỉ đạt 0,26%. Chỉ có 245 đơn vị tiếp cận được với số tiền 42 tỷ đồng. Điều kiện cho vay quá chặt chẽ, mức vay thấp khiến chủ doanh nghiệp không thực sự quan tâm.
Theo một số chuyên gia, những hạn chế trong triển khai gói 62.000 tỷ đồng để lại nhiều bài học cần khắc phục, khi Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang hoàn thiện dự thảo nghị quyết gói hỗ trợ lần hai với kinh phí hơn 26.000 tỷ đồng. Đặc biệt, thủ tục cho vay và điều kiện nhận cần phải được đơn giản hoá để gói hỗ trợ mới đến tay người lao động, doanh nghiệp nhanh hơn trong lúc cần nhất.
Chuyên gia kinh tế Lê Duy Bình, Giám đốc điều hành Economica Vietnam, nhận định những khiếm khuyết và hạn chế trong quá trình thiết kế cơ chế giải ngân gói 62.000 tỷ có thể được lý giải bởi những bối rối và bỡ ngỡ khi lần đầu phải đối diện với một dịch bệnh chưa từng có tiền lệ.
Theo ông Bình, có rất nhiều điều khoản và điều kiện khá vô lý, điển hình là gói hỗ trợ cho doanh nghiệp vay lãi suất 0% để trả lương người lao động ngừng việc. Bên cạnh đó, các quyết định cho vay bị hành chính hóa, điều kiện vay quá ngặt nghèo, không phù hợp với các nguyên tắc thương mại thông thường, không phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh hoành hành.
Chuyên gia nói rằng không cần tham vọng về việc đặt ra quy mô lớn của gói hỗ trợ. Với quy mô nhỏ hơn nhưng có nguồn vốn rõ ràng, với cơ chế giải ngân nhanh, hiệu quả, minh bạch thì sẽ có ý nghĩa hơn rất nhiều đối với những người lao động đang gặp khó khăn.
Chính sách cũng nên xác định rõ ràng nhóm được hỗ trợ theo thứ tự ưu tiên, có tiêu chí cụ thể để tạo đồng thuận trong xã hội. Quá trình triển khai cần được minh bạch, rõ ràng với sự giám sát của người dân, các tổ chức đoàn thể và truyền thông.
Theo PV/Ngày Nay
Nguồn:https://ngaynay.vn/nhung-ly-do-nao-khien-goi-62-000-ty-dong-giai-ngan-thap-post109415.html
