Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), tình hình đi lại khó khăn giữa các địa phương, nên hoạt động thả nuôi vụ hai có xu hướng trầm lắng. Dự báo quý IV năm nay sẽ thiếu nguyên liệu tôm trầm trọng và giá tiêu thụ sẽ tăng khá mạnh, nhất là tôm cỡ lớn.
Tính tới 15/7, xuất khẩu tôm Việt Nam đạt 1,9 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, hiện tại, các doanh nghiệp vẫn đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn do dịch bệnh Covid gây ra ngay từ khâu sản xuất nguyên liệu.
Trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội để phòng chống dịch, giá tôm nguyên liệu tại các tỉnh ĐBSCL có nhiều biến động.
Theo ông Hồ Quốc Lực – Chủ tịch HĐQT FIMEX VN, sau hơn 4 tuần thực hiện Chỉ thị 16 của Chính phủ, hoạt động sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu tôm của các nhà máy chế biến tôm tại ĐBSCL bị đảo lộn.
Một trong số đó buộc phải đóng cửa do không thực hiện được “3 tại chỗ” hoặc nghi ngờ có ca nhiễm COVID-19.
Việc triển khai áp dụng quy định phòng chống dịch ở mỗi địa phương cũng khác nhau khiến cả người nuôi và doanh nghiệp không tránh khỏi lúng túng. Địa phương bị cách li do có ca dương tính càng khó khăn trong việc thu hoạch, vận chuyển và tiêu thụ nông thủy sản, trong đó có tôm.
Do đó, giá tôm ở những địa phương trọng điểm dịch giảm mạnh đến 20.000 đồng/kg so với trước, các vùng khác cũng giảm nhưng nhẹ hơn, khoảng 10.000 đồng/kg.
Do hầu hết các nhà máy chế biến đều buộc phải giảm công suất còn 30-50% để thực hiện “3 tại chỗ” nên nhu cầu mua nguyên liệu giảm. Dự kiến giá tôm sẽ phục hồi sau khi các địa phương kiểm soát tốt được tình hình dịch bệnh.
Theo VASEP, tình hình đi lại khó khăn giữa các địa phương, nên hoạt động thả nuôi vụ hai có xu hướng trầm lắng. Dự báo quý IV năm nay sẽ thiếu nguyên liệu tôm trầm trọng và giá tiêu thụ sẽ tăng khá mạnh, nhất là tôm cỡ lớn.
Theo phản ánh của một số doanh nghiệp chế biến tôm khác thì một số mặt hàng vật tư nuôi tôm, trong đó có tôm giống, thức ăn thủy sản vận chuyển về vùng nuôi tôm gặp khó khăn, gián đoạn lịch thả giống.
Dù có những trở ngại, song đường đi cho con tôm ĐBSCL vẫn khá rộng, bởi hàng năm việc xuất khẩu tôm của Việt Nam thường tăng mạnh từ giữa quý III và sang quý IV.
Vấn đề hiện nay là các tỉnh ven biển ĐBSCL có giải pháp mở rộng “vùng xanh an toàn” để tăng diện tích nuôi tôm; tăng thêm các nhà máy sản xuất “3 tại chỗ”; tạo điều kiện thuận lợi trong thu hoạch, mua bán, vận chuyển tôm từ ao nuôi đến nhà máy nhanh hơn, mà vẫn đảm bảo quy định phòng chống dịch.
Bên cạnh đó, ngành tôm cũng như ngành thủy sản nói chung cần đảm bảo việc tiêm vắc xin cho 100% công nhân, chính sách hỗ trợ công nhân thu nhập thấp, hỗ trợ doanh nghiệp trong tiền bảo hiểm, công đoàn, lãi suất ngân hàng, tiền điện nước.
Cần cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các địa phương trong công tác kiểm soát và phòng chống dịch bệnh, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đảm bảo vận chuyển thông suốt để duy trì sản xuất và xuất khẩu.
“Có như vậy, các doanh nghiệp mới đẩy mạnh tiêu thụ tôm cho nông dân, từ đó gia tăng chế biến, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu xuất khẩu tôm từ 3,8-4 tỷ USD trong năm nay”, VASEP nhận định.
Hiện nhu cầu từ các thị trường nhập khẩu cao do bị thiếu hụt nguồn cung từ Việt Nam trong thời gian giãn cách. Dự báo, sau khi dịch bệnh được kiểm soát, giá tôm nguyên liệu sẽ phục hồi.
Theo dự báo của một chuyên gia ngành tôm, các nước cung ứng tôm chế biến sâu cũng đang rơi vào hoàn cảnh khó khăn do COVID-19 (như Thái Lan, Indonesia) nên sắp tới tôm chế biến sâu sẽ tăng giá khá tốt. Để đảm bảo được tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tôm trong những tháng tiếp theo, việc đảm bảo ổn định hoạt động nuôi tôm là rất cần thiết.
Tôm Việt Nam chiếm thị phần áp đảo tại Australia
Nửa đầu năm nay, xuất khẩu tôm sang thị trường Australia đạt 89 triệu USD, tăng 81% so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là thị trường ghi nhận mức tăng trưởng tốt nhất trong số các thị trường nhập khẩu tôm chính của Việt Nam.
Là thị trường xuất khẩu tôm tiềm năng trong khối thị trường CPTPP, trong hai năm trở lại đây, giá trị xuất khẩu tôm (nhất là tôm chân trắng) sang thị trường Australia khả quan.
Trong quý II/2021, có 81 doanh nghiệp Việt Nam tham gia xuất khẩu tôm sang thị trường này, trong đó lớn nhất là Công ty Cổ phần Tập đoàn Thủy sản Minh Phú.
Theo thống kê mới nhất của ITC, 5 tháng đầu năm 2021, Việt Nam, Thái Lan, Trung Quốc, Malaysia, Brunei là 5 thị trường cung cấp tôm hàng đầu cho thị trường Australia, trong đó, Việt Nam là thị trường lớn nhất, chiếm tỷ trọng áp đảo đến 62% tổng giá trị tôm nhập khẩu. Tiếp đó Thái Lan đứng thứ hai chiếm 16%, Trung Quốc đứng thứ 3 chiếm 10%.
Theo ITC, 5 tháng đầu năm nay, nhập khẩu tôm của Australia từ Việt Nam tăng 93% trong khi nhập khẩu từ Thái Lan và Trung Quốc giảm lần lượt 4% và 31%.
Mặc dù giá tôm nhập khẩu từ Việt Nam vẫn cao hơn so với các nước đối thủ từ 1 – 2 USD/kg nhưng tôm Việt Nam đang cạnh tranh rất tốt tại thị trường này.
Năm ngoái, nhập khẩu tôm của Australia bị ảnh hưởng do COVID-19, doanh số tiêu thụ tôm trên toàn quốc giảm mạnh do lệnh giãn cách xã hội.
Tuy nhiên kể từ cuối năm 2020 và nửa đầu năm nay, nhiều nhà nhập khẩu, nhà cung cấp, kênh phân phối bán lẻ đã thích nghi với dịch bệnh để thúc đẩy lại hoạt động kinh doanh.
Nhiều phương thức bán hàng được thay đổi theo hướng dịch vụ giao hàng tận nhà tăng lên, ưu tiên thanh toán bằng thẻ và người mua hàng trực tiếp phải tuân thủ yêu cầu về khoảng cách.
Đối với các sản phẩm bán buôn cũng có thể được mua từ hệ thống các cửa hàng, đồng thời chuỗi nhà hàng, nhà cung cấp thủy sản địa phương chấp nhận đặt hàng trước.
Hơn nữa, so với một số nước như Mỹ, Ấn Độ, châu Âu, tình hình dịch bệnh COVID-19 tại Australia không quá căng thẳng, hiện tại vắc xin cũng đang được nước này đẩy mạnh tiêm cho người dân nên dự kiến xuất khẩu tôm sang thị trường này từ nay đến cuối năm vẫn tăng trưởng tốt.
Theo Thu Uyên/Kinh tế Chứng khoán Việt Nam
Nguồn: https://kinhtechungkhoan.vn/vasep-du-bao-se-thieu-tom-tram-trong-trong-quy-iv2021-100555.html
